Φαινόμενα και νοούμενα

ΚΡΙΤΙΚΗ



Πολλές οι άγνωστες πτυχές του νεοελληνικού θεάτρου και οι ερευνητές έχουν όλο το περιθώριο να μας εκπλήσσουν ευχάριστα. Οπως ο Β. Πούχνερ που ανασύρει και σχολιάζει ανέκδοτα στιχουργήματα του 17ου και 18ου αιώνα: το πρώτο διαλογικό ποίημα του χιώτη ιερωμένου Μιχαήλ Βεστάρχη για τα Εισόδια της Θεοτόκου και ένα προσχέδιο δραματικού έργου για το μαρτύριο του Αγίου Ισίδωρου. Το δεύτερο εντοπίστηκε σε κώδικα του Βατικανού, από τον οποίο, πριν από είκοσι χρόνια, ο Θωμάς Παπαδόπουλος έκανε την έκδοση του θρησκευτικού δράματος «Δαβίδ», συμβάλλοντας στην επανεκτίμηση του, αποκαλούμενου και «αντιποιητικού», 18ου αιώνα. Ο «Δαβίδ», όπως και το θρησκευτικό δράμα του Αγίου Ισίδωρου, το πιθανότερο, είναι έργα του χίου ιησουίτη Θωμά Στανισλάου Βελάστη. Κατά τον Ν. Βαγενά, στιχουργός με ποιητική τόλμη, που αξίζει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας.

Συστηματικός μελετητής του νεοελληνικού θεάτρου επί ένα τέταρτο του αιώνα ο Β. Πούχνερ, εκδίδει, σχεδόν σε τακτή βάση, μονογραφίες και συναγωγές μελετημάτων. Στα δέκα καινούργια μελετήματα του πρόσφατου βιβλίου ερευνά τα «φαινόμενα» του θεάτρου, ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, αφού μέσω της παράστασης γίνονται «νοούμενα» του ανθρώπου. Ο μελετητής αναζητά τη γοητεία της δραματουργίας σε παρελθόντες αιώνες και εκτός αθηναϊκού κέντρου. Στο Κρητικό και Επτανησιακό θέατρο, αλλά και στην αιγαιοπελαγίτικη παράδοση. Επίσης, σε παρεκκλίνουσες μορφές και εκτός θεάτρου, όπως η «Χρονογραφία» του βυζαντινού ιστοριογράφου Μιχαήλ Ψελλού.

Αυτά τα παραδείγματα δεν εξαντλούν το βιβλίο, ωστόσο είναι ενδεικτικά του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει για τους ερευνητές αλλά και για ένα ευρύτερα θεατρόφιλο κοινό.



ΜΑΡΗ ΘΕΟΣΟΠΟΥΛΟΥ

ΤΟ ΒΗΜΑ, 10-10-1999