Ποτέ μην δίνεις το χέρι σ έναν αριστερόχειρα πιστολέρο

Μια ιδιόρυθμη νουβέλα με αφηγηματική δομή αστυνομικού μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα γραμμένη με ευαισθησία και σουρεαλιστικό χιούμορ. Με αφορμή την εξαφάνισή του, διηγείται την ιστορία του Ισραέλ, ενός επαναστάτη της εποχής μας, που αγωνίζεται να καταστρέψει το παρελθόν του και να αλλάξει το μέλλον του, που ζει σε τροχόσπιτο και ακούει Sex Pistols, Ramones και Velvet Underground.





ΚΡΙΤΙΚΗ



Το Ποτέ μη δίνεις το χέρι σ' έναν αριστερόχειρα πιστολέρο, αν και παραπέμπει σε Αμερική και Χόλιγουντ και διαδραματίζεται σε λιμάνια, βενζινάδικα, φτωχογειτονιές, ιδανικούς χώρους για την ανάπτυξη μιας νουάρ ιστορίας, είναι αφήγημα ποιητικό και υπερρεαλιστικό. Από αυτή την άποψη θα ξενίσει τους αναγνώστες οι οποίοι, αν αναζητήσουν σ' αυτό μια γκαγκστερική περιπέτεια με πυροβολισμούς, φόνους, αστυνομικούς και μοιραίες γυναίκες, μάλλον θα απογοητευθούν. Ο συγγραφέας του, ο Μπένχαμιν Πράδο (Μαδρίτη, 1961), είχε εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές ως το 1995, όταν κυκλοφόρησε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο Raro, που έγινε δεκτό με εγκωμιαστικά σχόλια. Γράφτηκε ότι είναι παιδί του Χάμετ και του Τσάντλερ, και ακόμη ότι η τέχνη του αποτελεί έναν ιδανικό συνδυασμό του Πέτερ Χάντκε και του Σαμ Σέπαρντ.

Παρά την αστυνομική δομή και τον τίτλο του, το ιδιόρρυθμο τούτο αφήγημα δεν είναι αστυνομικό. Πρόκειται για την ιστορία της εξαφάνισης ενός νεαρού επαναστάτη της εποχής μας ο οποίος πασχίζει να καταστρέψει το παρελθόν του και να αλλάξει το μέλλον του. Στη διάρκεια της αφήγησης δεν εμφανίζεται καθόλου, απλώς τρία κοντινά του πρόσωπα, ο Γάιθκα, η Σάρα (η κοπέλα του) και ο Μπλούμπερι, ξαναζωντανεύουν τον βίο του, τον στιγματισμένο από την έντονη προσωπικότητα ενός αυταρχικού πατέρα. Ο πανταχού παρών αλλά απουσιάζων από τη δράση ήρωας ονομάζεται Ισραέλ και προτού εξαφανιστεί ζούσε σε τροχόσπιτο, άκουγε Sex Pistols, Clash και άλλα ροκ συγκροτήματα, διάβαζε αστυνομικά μυθιστορήματα, τα ποιήματα του Εζρα Πάουντ και κόμικς ­ αγαπούσε τα βιβλία γενικά. Μολονότι είχε σπουδάσει νομικά, για να επιβιώσει έκανε διάφορες δουλειές του ποδαριού και ζούσε στο περιθώριο από λόγους αρχής.

Ο ίδιος ο Μπένχαμιν Πράδο, που, υποτίθεται, θέλει να γράψει την ιστορία του Ισραέλ, εμφανίζεται στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου. Η Σάρα τού λέει ότι ίσως σκότωσε αυτός τον Ισραέλ, κάτι που θυμίζει το μυθιστόρημα της Αγκαθα Κρίστι Η δολοφονία του Ρότζερ Ακρόιντ, όπου ο αφηγητής είναι και ο δολοφόνος. Ο υπερρεαλισμός της αφήγησης δεν οδηγεί πουθενά, δεν υπάρχει λύση του αινίγματος, δεν έχουμε ενώπιόν μας συγκεκριμένες σκηνές και επεισόδια. Ο συγγραφέας με τις ποιητικές εικόνες και τις αναφορές του επιθυμεί να αποτίσει φόρο τιμής στην Αμερική, στον αμερικανικό τρόπο ζωής. Τα κόμικς, η ροκ μουσική, οι μοτοσικλέτες, οι b-movies, το μποξ, τα pulp fictions, όλα τα προϊόντα της αμερικανικής κουλτούρας είναι αυτά που αγαπάει και τον βοηθούν να βγαίνει έξω από την ισπανική πραγματικότητα. Η Αμερική, λοιπόν, χώρα αντιθέσεων, ένα τεράστιο χωνευτήρι φυλών και εθνοτήτων, μπορεί ως η μόνη πλέον υπερδύναμη να σύρει τη Γηραιά Ηπειρο σε πολεμικές περιπέτειες στα Βαλκάνια, εξακολουθεί ωστόσο να εμπνέει τους Ευρωπαίους και να καθοδηγεί τα βήματά τους σε όλες τις μορφές της τέχνης.



Φίλιππος Φιλίππου

ΤΟ ΒΗΜΑ, 11-07-1999