Το παρόν του παρελθόντος - Ιστορία, λαογραφία, κοινωνική ανθρωπολογία

Αισθάνομαι την ανάγκη να δικαιολογήσω ή τουλάχιστον να δώσω μιαν εξήγηση για το παράδοξο: πώς κάποιος που δεν είναι ούτε λαογράφος ούτε ανθρωπολόγος να κάνει σήμερα την εισαγωγική ομιλία σε τούτο το, βασικά, κοινωνικοϊστορικό συνέδριο. Υποψιάζομαι ότι οι οργανωτές του συνεδρίου που μου ανέθεσαν αυτό το καθήκον ήθελαν ακριβώς έναν "ξένο", έναν "άλλον", έναν απλό φιλόλογο τέλος πάντων (που όμως παίρνει πολύ στα σοβαρά τη λαογραφία και την ανθρωπολογία) να καταθέσει την άποψή του για το πώς βλέπει τις επιστήμες αυτές, τις σχέσεις τους και το μέλλον τους, στις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα. Άραγε θα καταφέρει η λαογραφία να επιβιώσει μέσα στο νέο αιώνα, ή μήπως έχουν εκλείψει οι συγκυρίες που τη γέννησαν κι έχει φτάσει ο καιρός να παραχωρήσει τη θέση της στη νεότερη και καλύτερα "προικισμένη" αδελφή της, την ανθρωπολογία; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό, γιατί σε μερικά από τα νεότερα ελληνικά πανεπιστήμια η λαογραφία δεν συμπεριλαμβάνεται καθόλου ανάμεσα στα προσφερόμενα μαθήματα, ενώ σε ένα από αυτά, το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας στο Βόλο (την πατρίδα του Κίτσου Μάκρη), θεωρήθηκε σκόπιμο να αντικατασταθεί η λαογραφία ως γνωστικό αντικείμενο από την ανθρωπολογία.