Σαν ψέμματα και σαν αλήθεια

Ο Μουσταφά Κεμάλ, που μας ξερρίζωσε με τόση θηριωδία από την πατρίδα μας, γνωρίζοντας την αλήθεια της παροιμίας «μάτια που δεν βλέπονται γρήγορα λησμονιούνται», φρόντισε να μας κόψει και κάθε επικοινωνία με αυτήν για να την ξεχάσουμε αργά ή γρήγορα. Και είχε την πεποίθηση πως θα το πετύχει.
Ο πόθος μου λοιπόν να χύσω λίγο λάδι με το προσφυγικό καντίλι που πρέπει να καίει νύχτα μέρα στην ψυχή μας για τη Μικρά Ασία μας, με έκανε να γράψω το «Σαν ψέματα και σαν αλήθεια» μικρασιατικό μυθιστόρημα, χωρίς φιλολογικές αξιώσεις.
Η πλούσια και ποικίλη συλλογή των εικόνων από όλη σχεδόν τη Μικρά Ασία και όσα περιγράφω, παρμένα από την πραγματικότητα για την οικογενειακή ζωή των Ελλήνων, για τα ωραία πατριαρχικά τους ήθη και έθιμα, την εργατικότητα, την ευσέβειά τους, τις σχέσεις τους με τους κυρίαρχους Τούρκους, που τους είχαν οικονομικώς υπόδουλους, το δαιμόνιό τους να εκπολιτίζουν και να εξημερώνουν τη βάρβαρη και φανατική Ανατολή, για την εθνική της δράση, τα όνειρα, την αγωνία με την οποία υποδέχθηκαν τον ελευθερωτή ελληνικό στράτο και των δύο «καθεστώτων», αλλά και για την αφάνταστη συμφορά που τους βρήκε. Όλα αυτά είναισαν ένα οικογενειακό γράμμα, - γραμμένο στο γλωσσικό περίπου ιδίωμα της Σμύρνης και της υπαίθρου, γράμμα της Μάνας μας Μικράς Ασίας, στα διασκορπισμένα της παιδιά, ή μάλλον σαν μια φωτογραφίας της, έστω κακοφτιαγμένη, που έρχεται να μας φέρει στη μνήμη μας τη γλυκειά της φυσιογνωμία, που δυστυχώς πάει να την ξεχάσουμε, και να μας θυμίσει τις καλές και τις κακές ημέρες του σπιτιού μας, τ' αδέρφια μας που μένουν ακόμα άταφα και πως εκείνη ζει με την κρυφή ελπίδα μια μέρα να μας δει πάλι κοντά της...

Σωκράτης Προκοπίου