Ο συμβολαιογράφος

Ο Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής (1809-1892) ήταν φαναριώτης λόγιος, ρομαντικός ποιητής της Α’ Αθηναϊκής Σχολής, πεζογράφος, καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πολιτικός και διπλωμάτης. Έχει χαρακτηριστεί ως ο “πατέρας του νεοελληνικού διηγήματος” καθώς έγραψε πολλά διηγήματα σε μια εποχή που αυτό το είδος γραφής δεν είχε ανθίσει ακόμα. Ο Συμβολαιογράφος είναι το εκτενέστερο διήγημα του και το μοναδικό που διαδραματίζεται στην Ελλάδα.

Διαδραματίζεται στις παραμονές της Ελληνικής Επανάστασης όπου, ο νεαρός Ροδίνης, του κόμιτα Ναννέτου, ζητάει από τον συμβολαιογράφο Τάπα δάνειο προκειμένου να παντρευτεί την αγαπημένη του, την κόρη του Βοράτου. Ο συμβολαιογράφος αρνείται να του το χορηγήσει αμφισβητώντας την αξιοπιστία του. Τελικά αποσπά το μυστικό ότι ο κόμης Ναννέτος τον είχε καταστήσει γενικό κληρονόμο του, κι όχι τον ανιψιό του Γεράσιμο Ναννέτο, ο οποίος είναι γυναικάς και καταχραστής περιουσιών, ενώ έχει φυλακισθεί και στο παρελθόν. Λόγω της διαγωγής του αυτής ο θείος του αρρώστησε και τον αποκλήρωσε. Ο Τάπας έχει μια κόρη, την Μαρίνα, την οποία υπεραγαπά. Ο Τάπας πληροφορεί τον Γεράσιμο Ναννέτο, μνηστήρα της κόρης του για τις προθέσεις του θείου του και τον προτρέπει να αποσπάσει την υπογραφή του για μια νέα, ευνοϊκή γι’ αυτόν διαθήκη. Ο Βοράτος ήταν ένα από τα θύματα του Γεράσιμου Νανέτου και τον γάμο ανάμεσα στην κόρη του και τον γραμματέα του επιθυμεί ο κόμης Νανέτος. Η διαθήκη του κόμη ανοίγει και καθίσταται κληρονόμος ο ανιψιός του.

Όμως την επομένη βρίσκεται νεκρός ο κόμης και αυτομάτως καθίσταται ύποπτος ο Ροδίνης. Συλλαμβάνεται, δικάζεται και καταδικάζεται. Στο δικαστήριο είχε παρουσιαστεί ο Τάπας κι επικύρωσε τη διαθήκη. Η κόρη του Τάπα μεταφέρεται από τον πατέρα της στο Ληξούρι, κοντά στη φίλη της Λουκία, κόρη του κόμιτος Καννίνου. Εκεί η Λουκία θα εξομολογηθεί στην φίλη της πως ετοιμάζεται να παντρευτεί τον εραστή της Μαρίνας, τον Γεράσιμο Ναννέτο. Τότε η Μαρίνα δηλητηριάζεται και πεθαίνει. Ο πατέρας της ο Τάπας επιθυμώντας να εκδικηθεί τον εραστή της κόρης του τον προσκαλεί σε γεύμα και του προσφέρει δηλητηριασμένο κρασί και τον σκοτώνει. Στο μεταξύ ο Ροδίνης ετοιμάζεται να οδηγηθεί στην αγχόνη, μα την τελευταία στιγμή κηρύσσεται αθώος. Ο Γεράσιμος Ναννέτος δικάζεται και νεκρός, ενώ ο Τάπας περνά από τα Επτάνησα στην Επαναστατημένη Στερεά, χλευαζόμενος από τον όχλο και τελικά σε ένα παραλήρημα γκρεμίζεται στη θάλασσα από ένα ψηλό βράχο προφέροντας το όνομα της κόρης του.