Ψυχή παντού

Γιατί ο Φρόυδ σήμερα;
Διότι είναι αναγκαία όσο ποτέ η ματιά μέσα μας και η εσωτερικώτερη αίσθησι του άλλου. Αυτό που λέμε και ενσυναίσθησι. Στην ενσυναίσθησι νοιώθω τα αισθήματα του άλλου εντός μου. Την ώρα που η κοινωνία πάει να γίνη συναλλαγή, να επικοινωνούν απλώς οι άνθρωποι αντί να έρχωνται σε πιο ουσιαστική επαφή μεταξύ τους, και οι σχέσεις γίνονται εξωτερικές, έχει σημασία να ξανασκεφθούμε τον Φρόυδ. Ο Φρόυδ διανύει στο έργο του την απόστασι από το ψυχαναλυτικό ντιβάνι στην συγκρότησι της κοινωνίας και μας καλεί να προσεγγίσουμε την τελευταία στον ορίζοντα των απαιτήσεων της ψυχικής ζωής, με γέφυρα από το ένα σημείο στο άλλο τον πολιτισμό.

Ψυχή παντού, Πέντε ομιλίες για τον Φρόυδ.
Το ερώτημα είναι: Γιατί ο Φρόυδ σήμερα;
Απάντηση: Διότι είναι αναγκαία όσο ποτέ η ματιά μέσα μας και η εσωτερικότερη αίσθηση του άλλου. Αυτό που λέμε και ενσυναίσθηση. Στην ενσυναίσθηση νοιώθω τα αισθήματα του άλλου εντός μου.
Ψυχή παντού.
Την ώρα που η κοινωνία πάει να γίνει συναλλαγή. Και επικοινωνούν απλώς οι άνθρωποι αντί να έρχονται σε πιο ουσιαστική επαφή μεταξύ τους, και οι σχέσεις γίνονται εξωτερικές. Έχει σημασία να ξαναθυμηθούμε τον Φρόυδ. Τα φαινόμενα βίας που πυκνώνουν στην εποχή μας δημιουργούν την εντύπωση ότι ξανακερδίζει έδαφος το φυσικό στοιχείο επάνω στο ψυχικό. Οπότε η βαναυσότης τείνει να γίνει ανθρωπολογικά ισχυρότερη από την πνευματική σχέση στην οποία οικοδομείται ο πολιτισμός. Δηλαδή. Το ενστικτώδες ελευθερώνεται και το στοιχείο της ανθρωπινότητος υποχωρεί, για να δώσει χώρο στην βία εις βάρος της αξίας του ανθρωπίνου προσώπου. Πρόκειται για ελάττωση της ανθρωπινότητος που φθάνει σε σημείο να πνίγη και αυτή την φωνή αντιδράσεως για όσα κάνουν ζωώδη την ανθρώπινη συνύπαρξη. Το γεγονός ότι σήμερα ανοίγουν τα στόματα σημαίνει πως μέσα σ’ αυτή την εκκωφαντική επικοινωνία και δημοσιότητα υφίσταται ένας πανίσχυρος μηχανισμός αποκρύψεως. Και πως στην ίδια την κοινωνική μας συγκρότηση διαδραματίζει μεγάλο ρόλο η απόκρυψη. Ένας που αντελήφθη και ενεβάθυνε στο θέμα είναι ο Φρόυδ, ο οποίος και ανεκάλυψε τα καταφύγια των αποκρύψεων στο ασυνείδητο. Ο μηχανισμός της αποκρύψεως είναι πολύ πιο καταχθόνιος από την διά της βίας επιβολή σιωπής μέσα στις κοινωνίες. Ακόμη και σήμερα, όπου μιλούν όλοι και, υποτίθεται, λένε τα πάντα. Εκείνος που κατ’ εξοχήν έδωσε την δυνατότητα στην φωνή των υπογείων να ακουσθεί ήταν ο Φρόυδ. Αυτή είναι και η μεγάλη του συνεισφορά στην ανθρωπότητα, για την οποία η απόκρυψη συνιστά ισχυρή δομή ασφαλείας από αμνημονεύτων χρόνων. Εκείνος ανεκάλυψε ακριβώς το πεδίο που παιζόταν αυτό το παιχνίδι και το ονόμασε ασυνείδητο.
Ψυχή παντού του Στέλιου Ράμφου.