Η αυτοκρατορία της επιτήρησης

Οι εντυπωσιακές αποκαλύψεις του «μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος» Έντουαρντ Σνόουντεν επέτρεψαν στο ευρύ κοινό να ανακαλύψει ότι η προστασία της ιδιωτικής μας ζωής απειλείται πλέον από τη μαζική παρακολούθηση στην οποία μας υποβάλλουν τα θαυμαστά εργαλεία («έξυπνα» κινητά τηλέφωνα, ταμπλέτες, υπολογιστές) που υποτίθεται ότι θα διεύρυναν τον χώρο της ελευθερίας μας... Ωστόσο, ακόμα δεν έχουμε εκτιμήσει πλήρως σε ποιο βαθμό, και με ποιο τρόπο, κατασκοπευόμαστε. Και επομένως ελεγχόμαστε.
Η αδιανόητη ψηφιακή επανάσταση στην οποία μας έκανε να μπούμε το διαδίκτυο έχει αναστατώσει ολοσχερώς το πεδίο της συλλογής πληροφοριών και της παρακολούθησης, που έχει γίνει πανταχού παρούσα και πλήρως άυλη. Επωφελείται καταρχάς από τις πέντε ιδιωτικές εταιρείες που δεσπόζουν στον Ιστό –την Google, την Apple, το Facebook, το Amazon και τη Microsoft– και που πλουτίζουν από την εκμετάλλευση των προσωπικών μας δεδομένων, τα οποία μάλιστα παραδίδουν συνεχώς στην NSA, την πιο μυστική και πιο ισχυρή αμερικανική υπηρεσία πληροφοριών. Από την άλλη όμως, και συγχρόνως, με πρόσχημα ιδίως τον αγώνα κατά της τρομοκρατίας, κυβερνήσεις –μεταξύ των οποίων και οι πιο δημοκρατικές– μετατρέπονται σε «Μεγάλο Αδελφό», μη διστάζοντας πια να παραβιάζουν τους ίδιους τους νόμους τους για να κατασκοπεύουν καλύτερα τους πολίτες τους.
Σε ένα κείμενο με πλούσια τεκμηρίωση και πολλά παραδείγματα, ο Ιγνάσιο Ραμονέ περιγράφει την άνευ προηγουμένου συμμαχία –κράτος, στρατιωτικός μηχανισμός ασφάλειας, γιγάντιες βιομηχανίες του Ιστού– με την οποία έχει συγκροτηθεί αυτή η αυτοκρατορία της επιτήρησης που αψηφά τους πολίτες, περιορίζει τα ατομικά τους δικαιώματα και θέτει σε κίνδυνο μια ορισμένη αντίληψη περί δημοκρατίας.