Συνταγές για κοτόπουλο και χοιρινό

ΚΡΙΤΙΚΗ



Παρ' ότι προηγήθηκαν οι τρεις επιτυχημένες της εκδόσεις, είναι σχεδόν αδύνατο να μιλήσεις για το τέταρτο μαγειρικό βιβλίο της Ρένας Τόγια χωρίς να αναφερθείς στο παρελθόν της. Αποτελεί ουσιώδες στοιχείο για την κατανόηση της φιλοσοφίας της.

Η ιστορία της αρχίζει από το εστιατόριό της, στη Φτελιά της Μυκόνου, που η επιτυχία του ήταν τόση ώστε να λειτουργήσει μετωνυμικά μετατρέποντας και την ίδια σε «Ρένα της Φτελιάς».

Εξίσου αδύνατο είναι να μην αναφερθείς στο αθηναϊκό της εστιατόριο, μια αστική μονοκατοικία, όπου χρειάζεται να χτυπήσεις το κουδούνι για να μπεις και όπου σε υποδέχονται στη μεγάλη τους τραπεζαρία η ίδια με τον σύζυγό της, σαν αληθινοί οικοδεσπότες σε μέρα γιορτής. Είναι η πρώτη φορά μάλιστα που βλέπουμε σε βιβλίο της μια φωτογραφία αυτής της τραπεζαρίας, που λειτουργεί ως κλειδαρότρυπα από όπου ο αμύητος αναγνώστης θα παρεισδύσει στην άγνωστη για αυτόν καθημερινότητα της συγγραφέως.

Τέλος, δεν μπορείς να αγνοήσεις την πληθωρική της προσωπικότητα, η οποία μόνο όταν φτάσεις να γευθείς τα φαγητά της αντιλαμβάνεσαι ότι έχει μεταφραστεί σε προσφορά αγάπης, την ώρα που μαγειρεύει.

Έχοντας λοιπόν αποδεχθεί αυτό το «παρασκήνιο» ο αναγνώστης των βιβλίων της, που τις περισσότερες φορές είναι ήδη και γνώστης των γεύσεών της, μετατρέπεται σε οπαδό που προσπαθεί να ξαναζωντανέψει στην κουζίνα του τη γευστική ανάμνηση από την τελευταία ευωχία του στη μεγάλη και φιλική τραπεζαρία της Ρένας.

Η κουζίνα της είναι λιτή και απόλυτα ελληνική, δεδομένου ότι χρησιμοποιεί τη μεθοδολογία και τα υλικά του τόπου μας. Ακόμη και αν δεν μπορεί να την πει κανείς «παραδοσιακή», η γεύση των φαγητών της μας είναι οικεία για δύο λόγους. Συνδυάζει κατ' αρχήν με τέτοιο τρόπο τα επί μέρους στοιχεία του πιάτου, ώστε να αναγνωρίζουμε σε αυτό μνήμες κυριακάτικων τραπεζιών, τότε που η μάνα μας έβαζε τα δυνατά της να φτιάξει κάτι ξεχωριστό. Και, δεύτερον, είναι τόσο λίγο επιτηδευμένες που δεν χρειάζεται να έχουμε «ειδικές γνώσεις» υψηλής γαστρονομίας για να τις εκτιμήσουμε. Είναι απλώς νόστιμες.

Παρ' ότι κρύβει ένα μικρό συμβιβασμό (πριν από την κρίση των τρελών αγελάδων η κυρία Τόγια δεν έβαζε χοιρινό στην κουζίνα της, υποστηρίζοντας ότι δεν το θέλουν οι πελάτες της), αυτός ο οδηγός μαγειρικής κατορθώνει να παρουσιάσει πρωτότυπες, δελεαστικές αλλά και συγχρόνως οικείες συνταγές. 38 για το κοτόπουλο και 15 για το χοιρινό, όλες τους γραμμένες με τον γνωστό λακωνικό τρόπο της κυρίας Τόγια, πάντα σε πρώτο πρόσωπο ­ όπως αρμόζει σε αυτούς που διατηρούν πάντα τον πλήρη έλεγχο των κινήσεών τους, αλλά και στους δημιουργούς. Πρόκειται για ένα βιβλίο που απευθύνεται κατ' αρχήν σε όσους προτίθενται να το χρησιμοποιήσουν.

Παρατηρούμε δε ότι η νέα συνεργασία της συγγραφέως με τους φωτογράφους Βαγγέλη Πατεράκη και Κανάρη Τσίγκανο αποτύπωσε τις συνταγές λαμβάνοντας σοβαρότερα υπόψη και την οπτική διάσταση της τροφής.

ΘΑΛΕΙΑ ΤΣΙΧΛΑΚΗ, ΤΟ ΒΗΜΑ, 16-12-2001