Οι πρώτοι Έλληνες στη Δύση

Με τις ανασκαφές που διεξάγει από το 1952 στις Πιθηκούσσες ο Giorgio Buchner, αποκαλύπτονται οι διαφορετικές όψεις της καθημερινής ζωής σε ένα από τα μεγάλα σταυροδρόμια του αρχαίου κόσμου. Η αποικία αυτή των Ευβοέων στον κόλπο της Νεάπολης ξεχωρίζει από τις υπόλοιπες και εξαιτίας της παρουσίας μεταναστών από την Εγγύς Ανατολή. Οι Ευβοείς εισήγαγαν στην Ιταλία του 8ου π.Χ αιώνα την ιδέα της πόλης-κράτους, τη γραφή και την καλλιτεχνική αναπαράσταση της ανθρώπινης μορφής.





Από τα εξαιρετικά επιτεύγματα της Γεωμετρικής Εποχής στην Ελλάδα, εκείνο με τις πιο βαρυσήμαντες συνέπειες υπήρξε σίγουρα η έναρξη των επαφών με τη Δύση: έτσι άνοιξε ο δρόμος της διάδοσης μιας τεχνολογίας και ενός πολιτισμού απαράμιλλου, που σφράγισαν ανεξίτηλα το δυτικό κόσμο. Οι δημιουργοί αυτής της εκπληκτικής επιχείρησης υπήρξαν Ελληνες, οι Ευβοείς, οι οποίοι ήδη πριν από την ίδρυση της Ρώμης είχαν οργανώσει μια σταθερή βάση στις Πιθηκούσσες, το σημερινό Λάκκο Αμένο στη νήσο Ισκια, στον κόλπο της Νεάπολης. Το βιβλίο αυτό παρουσιάζει για πρώτη φορά στο κοινό των μη ειδικών το στοιχείο που ανέτρεψε τις προηγούμενες γνώσεις μας σχετικά με τους πρώτους αυτούς Ελληνες της Δύσης: πρόκειται για τις ανασκαφές που διεξάγει από το 1952 στις Πιθηκούσσες ο Τζιόρτζιο Μπούχνερ, ανασκαφές σε διάφορες περιοχές, καθεμιά από τις οποίες αποκαλύπτει και μια διαφορετική όψη της καθημερινής ζωής σε ένα από τα μεγάλα σταυροδρόμια του αρχαίου κόσμου. Από την ανάλυση των ευρημάτων της νεκρόπολης, της ακρόπολης και του περιφερειακού συνοικισμού των τεχνιτών φαίνεται καθαρά πόσο η πρώτη αυτή ελληνική εγκατάσταση στην Ιταλία ξεχωρίζει από τον μεταγενέστερο αποικιακό κόσμο της Μεγάλης Ελλάδας για διάφορους λόγους, ένας από τους οποίους -και όχι ο πιο ασήμαντος- είναι η παρουσία και άλλων κατοίκων, μεταναστών από την Εγγύς Ανατολή. Ακόμα και στο θέμα της επίδρασης του ελληνικού αποικισμού στους αυτόχθονες λαούς της ιταλικής χερσονήσου, οι Πιθηκούσσες ρίχνουν νέο φως: στον εξελληνισμό του ετρουσκοϊταλικού κόσμου οφείλεται, μεταξύ άλλων, η υιοθέτηση της ιδέας της πόλης-κράτους, της γραφής, της καλλιτεχνικής αναπαράστασης της ανθρώπινης μορφής. Τα υπέροχα αυτά δώρα τα έφεραν στην Ιταλία του 8ου π.Χ. αιώνα οι πρωτοπόροι Ευβοείς, και οι Ετρούσκοι τα φύλαξαν και τα μετέφεραν στη Ρώμη, για να φτάσουν έτσι ώς εμάς, τους σύγχρονους Ευρωπαίους.



Ο Ντέιβιντ Ρίτζγουαιη (1935) διδάσκει Αρχαιολογία στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου από το 1968. Από το 1966 συνεργάζεται με τον Τζιόρτζιο Μπούχνερ στη δημοσίευση των ανασκαφών που διεξάγονται στις Πιθηκούσσες. Στα συγγράμματά του συγκαταλέγονται οι εκθέσεις που δημοσιεύονται από το 1962 κάθε πέντε χρόνια στην επιθεώρηση «Archaeological Reports» σχετικά με τις ανακαλύψεις στην Ετρουρία, τη Σαρδηνία και τη Νότια Ιταλία, όπως επίσης και το συλλογικό έργο που επιμελήθηκε με την F. R. Serra - Ridgway, «Italy before the Romans»



ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 03/01/2003