Από την ψηφιακή επανάσταση στην ψηφιακή επιτήρηση

Ποια είναι η σχέση των παραδοσιακών και των νέων μέσων; Πώς διαμορφώνεται η δημοσιότητα σήμερα και ποια είναι η νέα δομική αλλαγή της δημόσιας σφαίρας που
συντελείται με την εμφάνιση του διαδικτύου; Με ποιο τρόπο η “υπόσχεση” για ελευθερία και συμμετοχή σχετικοποιείται καθώς οι εξουσιαστικοί μηχανισμοί ελέγχου και επιτήρησης πολλαπλασιάζονται και εποικίζουν το ελεύθερο, οικουμενικό διαδίκτυο;
Ποια είναι η σχέση νεοφιλελεύθερης και ψηφιακής στροφής και πώς επηρεάζει τη διαμόρφωση του νέου πολιτικού παραδείγματος σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης;
Στον 21ο αιώνα η ιχνηλασία της διαδικτυακής διαδρομής των χρηστών έχει γίνει πολύ πιο παρεισφρητική απ’ ό,τι στο παρελθόν. Η διαδικασία της εξόρυξης δεδομένων ουσιαστικά συνδέει σε έναν κοινό στόχο τη Silicon Valley και τις υπηρεσίες ασφαλείας όπως είναι η NSA. Η ολοκλήρωση, οργάνωση, διαχείριση και ανάλυση των “Μεγάλων Δεδομένων”, που συγκεντρώνονται μέσω της συστηματικής ιχνηλασίας και επιτήρησης, για τις εταιρείες του διαδικτύου –την “εμπορική αγορά”– έχει οικονομική αξία. Για τις υπηρεσίες ασφαλείας –την “πολιτική αγορά”– έχει πολιτική αξία. Και οι δύο παρασύρουν τη διελκυστίνδα ανάμεσα στην ελευθερία και την επιτήρηση, προς την επιτήρηση. Οι νόμοι για την προστασία της ιδιωτικότητας υπολείπονται των τεχνολογικών εξελίξεων, αλλά, και όταν επικαιροποιούνται, η τάση είναι υπέρ και των δύο αγορών –εμπορι-
κής και πολιτικής– για διαφορετικούς, πλην όμως κοινούς ως προς το αποτέλεσμα, λόγους.
Η τρίτη βιομηχανική επανάσταση με πυρήνα τις τεχνολογίες της πληροφορίας και επικοινωνίας, έχοντας δομικά χαρακτηριστικά την ψηφιοποίηση, τη σύγκλιση και τη διαδραστικότητα, συντελεί στην αντίληψη μιας ψηφιακής εποχής η οποία διευκόλυνε την επικοινωνία και την ελεύθερη έκφραση. Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο, ωστόσο, διευκόλυνε την παρακολούθηση και τη δημιουργία ενός super πανοπτικού. Για μια ακόμη φορά ένα ανοικτό σύστημα, όπως ήταν στην πρώτη περίοδο λειτουργίας του το διαδίκτυο, τείνει να ελεγχθεί και να κλείσει.