Ζαν Κριστόφ Έφηβος II

Ωστόσο οι συνθέσεις πούγραφε κάθε άλλο παρά ήταν σε θέση να τον εκφράσουν ολότελα, γιατί ο ίδιος κάθε άλλο παρά είχε καταφέρει ν' ανακαλύψει ολότελα τον εαυτό του. Τον αναζητούσε ανάμεσα απ' το σωρό των αποχτημένων αισθημάτων που η ανατροφή επιβάλλει στο παιδί σα δεύτερη φύση. Δεν είχε παρά κάποια διαίσθηση για την πραγματική του υπόσταση, γιατί ακόμα δεν είχε αισθανθεί τα πάθη της εφηβικής ηλικίας, που λευτερώνουν την προσωπικότητα απ' τα δανεισμένα ρούχα, όπως ένας κεραυνός ξεκαθαρίζει τον ουρανό απ' τους ατμούς, που τον σκεπάζουν. Σκοτεινά και δυνατά προαισθήματα ανακατεύονταν μέσα του με ξένες αναπολήσεις, που δεν κατάφερνε ν' απαλλαγεί απ' αυτές. Αγανατούσε με αυτά τα ψέματα. Θλιβόταν βλέποντας πόσο ό,τι έγραφε ήταν κατώτερο απ' ό,τι σκεφτόταν.