Ανθρωπολογία του Μαρξισμού

Θεώρηση: Πέτρος Παπακωνσταντίνου

Η μελέτη του διακεκριμένου Αφροαμερικανού πολιτικού επιστήμονα Cedric Robinson διερευνά την ιστορία του κοινοτισμού, ιδέα την οποία διεκδίκησαν ως δική τους ο Μαρξ και οι επίγονοί του. Ο Robinson, συγγραφέας επίσης του περίφημου Black Marxism, θεωρεί ότι το σοσιαλιστικό ιδεώδες δεν εμφανίστηκε μαζί με τον καπιταλισμό, ούτε η ύπαρξή του εξαρτάται από αυτόν, αλλά ότι αποτελούσε οργανική πτυχή τόσο του δυτικού όσο και άλλων πολιτισμών πολύ πριν από την αυγή των Νεότερων Χρόνων. Αναπτύσσει το επιχείρημά του μελετώντας το κοινωνικό, πολιτισμικό, θεσμικό και ιστορικό υπόστρωμα πάνω στο οποίο αναπτύχθηκαν κοινοτικοί τρόποι ζωής αλλά και οράματα για μια νέα κοινωνία, επιχείρημα που έρχεται σε αντίθεση με την ευρωκεντρική αντίληψη του Μαρξ.

Κινούμενος με άνεση στα πεδία της φιλοσοφίας, της ιστορίας, της ανθρωπολογίας, της κοινωνιολογίας, της κουλτούρας και της πολιτικής, με μια οικουμενική οπτική, ο Robinson προσεγγίζει το θέμα του στη μακρά διάρκεια, καταδεικνύοντας πόσο βαθιά ανάγονται στο παρελθόν οι συλλογικοί αγώνες για δικαιοσύνη. Επιδιώκει να δείξει ότι τόσο ο δυτικός σοσιαλισμός όσο και ο ιστορικός υλισμός αποτέλεσαν εκφράσεις των ζυμώσεων ενός ολόκληρου πολιτισμού και όχι απλώς προϊόντα ενός συγκεκριμένου ιστορικού γεγονότος, μιας συγκεκριμένης εποχής ή ενός κύκλου εκλεκτών διανοουμένων.