Είναι ανώφελο να εξεγείρεσαι;

Είναι ή δεν είναι δίκαιο να εξεγείρεσαι; Ας αφήσουμε το ερώτημα ανοιχτό. Το γεγονός είναι ότι οι άνθρωποι εξεγείρονται. Και είναι μέσω της εξέγερσης που υπεισέρχεται η υποκειμενικότητα –όχι εκείνη των μεγάλων ανδρών, αλλά του καθενός και της καθεμιάς– μέσα στην ιστορία και της δίνει πνοή.
Μισέλ Φουκώ

Το 1978, ο Μισέλ Φουκώ επισκέφτηκε δύο φορές το Ιράν και έγραψε εννέα άρθρα για τα γεγονότα της Ιρανικής Επανάστασης, η οποία οδήγησε στην ανατροπή του καθεστώτος του Σάχη και στην εγκαθίδρυση της «Ισλαμικής Δημοκρατίας». Το σύνολο των «ρεπορτάζ των ιδεών» –καρπός της συνεργασίας του με την εφημερίδα Corriere della sera– αποτελούν τον κεντρικό κορμό της έκδοσης. Συμπληρώνονται από κείμενα του Μαξίμ Ροντενσόν, μαρξιστή κοινωνιολόγου και ειδικού μελετητή των ισλαμικών κοινωνιών, τα οποία συνομιλούν με τα άρθρα του Φουκώ και εμβαθύνουν, σε θεωρητικό και ιστορικό επίπεδο, στην προβληματική του πολιτικού Ισλάμ. Επίσης, περιλαμβάνονται σχετικές συνεντεύξεις, κείμενα κριτικής από μια φιλελεύθερη και φεμινιστική σκοπιά και οι απαντήσεις του γάλλου φιλοσόφου.
Με φόντο τη σύγκρουση ενός φαινομενικά παντοδύναμου καθεστώτος με ένα ανυποχώρητο λαϊκό κίνημα, τα κείμενα του Φουκώ και του Ροντενσόν θίγουν κομβικά ζητήματα: τη σύνδεση του εκσυγχρονισμού και της οικονομικής ανάπτυξης με τον αυταρχισμό, τη διαφθορά, τη φτωχοποίηση και την αποικιακή συνθήκη· τη σχέση της θρησκείας και ευρύτερα της πνευματικότητας με τη ριζοσπαστική πολιτική· τη θέση της εξέγερσης μέσα στον ιστορικό κύκλο επαναστάσεων και αντεπαναστάσεων· την κρίση των κλασικών μοντέλων επαναστατικής πολιτικής και τις συνεπαγωγές της για τους κατοπινούς αγώνες.