Τα επιγράμματα του Ρουφίνου

Ο Ρουφίνος έζησε μάλλον τον 4ο αιώνα μ.Χ. Τα επιγράμματά του ανήκουν στο 5ο βιβλίο της Παλατινής Ανθολογίας και έχουν ως θέμα τον έρωτα, τον οποίο τραγουδάει χωρίς συστολή ή σεμνοτυφία. Είναι φιλήδονος και επικούρειος.


Έτσι γυμνή ποιος σ' έδιωξε και σ' έδειρε;
Ποιος είχε πέτρινη καρδιά κι αναίσθητα
μάτια στην ομορφιά σου; Ίσως να βρήκε,
μπαίνοντας ξάφνου σπίτι σου, εραστή· συμβαίνου
αυτά· μικρή μου, όλες το κάνουν τούτο. Ωστόσο
στο εξής, όταν εκείνος είναι μέσα
κι ο άλλος έξω, να διπλοκλειδώνες
την εξώπορτα, μην πάθεις πάλι τα ίδια.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Εζησε μάλλον τον 4ο αιώνα μ.Χ., όπως μαρτυρούν ορισμένοι τύποι του λεξιλογίου που χρησιμοποιεί. Φιλήδονος και επικούρειος, τραγούδησε τον έρωτα σε όλη τη ζωική του ομορφιά, χωρίς ψεύτικες συστολές και σεμνοτυφίες. Ο επιγραμματολόγος Ρουφίνος, που η δημιουργία του καταχωρίζεται στο πέμπτο βιβλίο της περίφημης Παλατινής Ανθολογίας, έχει φρεσκάδα, πρωτοτυπία και συχνά μια λεπτή ειρωνεία. «Τον φαντάζομαι - λέει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο μεταφραστής του Τάσος Ρούσσος - να συχνάζει στα πορνεία ή στα σπίτια των εταιρών, θαυμάζοντας τη γυναικεία ομορφιά και, όταν μπορεί, απολαμβάνοντάς την. Ερωτεύεται εύκολα. Ο έρωτας είναι βασικός άξονας της ζωής του. Μερικές φορές μια σκιά απαισιοδοξίας ρυτιδώνει για λίγο τη χαρά του, όταν σκέφτεται το χρόνο και το γήρας. Αλλά αμέσως στρέφει ενάντια στις εταίρες το αναπόφευκτο αυτό ενδεχόμενο και τις φοβερίζει, όταν τον αποκρούουν. Εχει την αφοπλιστική ξεγνοιασιά του τζιτζικιού και τη λαγνεία της υγείας».

Από τα πραγματολογικά στοιχεία που αλιεύουμε στο έργο του εικάζουμε ότι, αν δεν καταγόταν από εκεί, ίσως να πέρασε κάποιο διάστημα στο νησί της Σάμου. Οι μελετητές του λένε πως σίγουρα ξεχωρίζει από τους ομοτέχνους του της χριστιανικής περιόδου που περιλαμβάνονται στην Ανθολογία. Για την ποιότητα της τέχνης του και την ατμόσφαιρα που κυριαρχεί σ' αυτήν ας μιλήσει ετούτο το διαχρονικό επίγραμμα: Ετσι γυμνή ποιος σ' έδιωξε και σ' έδειρε; / Ποιος είχε πέτρινη καρδιά κι αναίσθητα/ μάτια στην ομορφιά σου; Ισως να βρήκε, / μπαίνοντας ξάφνου σπίτι σου, εραστή· συμβαίνουν/ αυτά· μικρή μου, όλες το κάνουν τούτο. Ωστόσο/ στο εξής, όταν εκείνος είναι μέσα/ κι ο άλλος έξω, να διπλοκλειδώνεις/ την εξώπορτα, μην πάθεις πάλι τα ίδια.



Δ. ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ

ΤΟ ΒΗΜΑ , 23-03-2003