Χρονικό μιας σταυροφορίας

Οι αγώνες και οι δοκιμασίες μιας συντροφιάς φοιτητών στα χρόνια της κατοχής και στη μετέπειτα περίοδο. Η Εθνική Αντίσταση και ο εμφύλιος αλληλοσπαραγμός από τη σκοπιά της αστικής παράταξης, με την πένα ενός από τους σημαντικότερους πεζογράφους της πρώτης μεταπολεμικής γενιάς.



«Το παρελθόν δεν αλλάζει, μπορεί ν’ αλλάξει όμως ο τρόπος που το βλέπουμε», παρατηρεί ο συγγραφέας στον Πρόλογο της δεύτερης έκδοσης (1971). «Καιρός να το δούμε με νηφάλια, κριτική ματιά – και, όσο γίνεται, με διάθεση κατανόησης και συγγνώμης για τα σφάλματα, ακόμα και για τα εγκλήματα που όλοι κάναμε. Στην Άλλη όχθη, μιλώντας αμέσως μετά το Δεκέμβρη 1944 σ’ έναν αλλοτινό φίλο και κατόπι αντίπαλο, ο Δίων λέει με συγκίνηση:

»"Γιώργο, πολλά μπορούν ακόμα να γίνουν. Αφήστε την επανάσταση κι ελάτε να συνεργαστούμε για ό,τι πιστεύουμε μαζί. Κι εγώ κι οι φίλοι μου θέλουμε δικαιοσύνη … Δεν είμαστε με το μέρος των βιομηχάνων και των στρατηγών".

»Αφέλεια; Ίσως. Κι όμως πόσο καλύτερη θα 'ταν η μοίρα του τόπου αν τότε, ή κι αργότερα, είχαν δώσει τα χέρια οι τίμιοι άνθρωποι της μιας και της άλλης όχθης – αντί ν' αφήσουν δογματισμούς και ξένα συμφέροντα, αμοιβαία καχυποψία και τα έτοιμα σχήματα ενός πρωτόγονου μανιχαϊσμού να φουσκώσουν ξανά το ποτάμι από αίμα που τους χώριζε, και να μας οδηγήσουν τελικά εκεί που φτάσαμε...

»Ας μας γίνουν, κάποτε, τα παθήματα μαθήματα».