Μεσνεβί Ι

Ο 13ος αιώνας υπήρξε η εποχή των θρησκευτικών ζυμώσεων και ανακατατάξεων.


Ο Ισλαμισμός που γεννήθηκε μετά τον Ιουδαϊσμό και το Χριστιανισμό δημιουργήθηκε από τη μίξη όλων αυτών των θρησκειών, έχοντας όμως ως βάση τις αρχές του Ζωροαστρισμού.


Τα νοήματα του Κορανίου είναι πάρα πολύ απλά. Αυτό συμβαίνει ουσιαστικά επειδή ο αναλφαβητισμός του λαού εκείνη την εποχή ήταν σε υψηλότατα ποσοστά.
Το ιερό βιβλίο των Μουσουλμάνων απευθύνεται στις ευρύτατες λαϊκές μάζες και επιχειρεί να αποδείξει και να εξηγήσει την ύπαρξη του θεού μέσα από τη φύση και τα φυσικά φαινόμενα.
Όπως π.χ. το χειμώνα η φύση νεκρώνει και την άνοιξη ξαναγεννιέται, έτσι και ο άνθρωπος ανασταίνεται μετά το θάνατο του.


Ο Τζελαλεττίν Ρουμί γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1207. Ο πατέρας του του έδωσε το όνομα αυτό που σημαίνει «δόξα της θρησκείας» (Τζελάλ: δόξα, Ντιν: θρησκεία). Αργότερα τον απεκάλεσαν Μεβλανά, δηλαδή ο δάσκαλος μας.


Ο Ρoυμί ίδρυσε το τάγμα των περιστρεφόμενων δερβίσηδων που φορούσαν μάλλινο ράσο, το πένθιμο ρούχο, και στροβιλιζόταν στο χορό στη μνήμη του φίλου του.


Ο Ρούμι μιλούσε την ώρα του σεμά ή ακόμα και την ώρα του χαμάμ και ο εκλεκτός του μαθητής έβγαζε χαρτί και μολύβι και έγραφε όσα έλεγε. Έτσι, γράφτηκε το Μεσνεβί.
Οι δύο άνδρες πολλές φορές ξενυχτούσαν συζητώντας και γράφοντας υπέροχα κείμενα. Όλα αυτά αναφέρονται στο Μεσνεβί με αποτέλεσμα τα γραπτά σε κάποια σημεία να φαίνονται άνειρμα. Στο έργο καταγράφονται όλα όσα είδε στα ταξίδια του και όλα τα γεγονότα που συνέβησαν στην εποχή του.


Το Μεσνεβί δεν ακολουθεί καμία δογματική μέθοδο, ούτε καμία κλασική τεχνοτροπία. Γιατί δεν είναι ένα έργο που ο ποιητής κάθισε μήνες και χρόνια να σκεφθεί ποιο μέτρο πρέπει να ακολουθήσει, ποιες παρομοιώσεις θα φτιάξει. Υπάρχει μια αταξία στη μορφή του σαν την αταξία που υπάρχει στον κόσμο. Είναι έργο που βασίζεται στο συνειρμό.


Την ώρα που ο Ρουμί αφηγείται κάτι, θυμάται ξαφνικά ένα άλλο περιστατικό το οποίο αναφέρει αμέσως. Το περιστατικό αυτό στη συνέχεια του υπενθυμίζει μια άλλη ιστορία. Μαζί με την ιστορία αισθάνεται την ανάγκη να εξηγήσει μια αρχή του μυστικισμού και τη στιγμή που την αναλύει προσθέτει μία παροιμία, που τον οδηγεί πολλές φορές σε μια άλλη ιστορία την οποία πριν την ολοκληρώσει επιστρέφει στην πρώτη ιστορία από όπου ξεκίνησε.


Αυτή η ακαταστασία επικρατεί σχεδόν σε όλο το έργο. Όλα όμως αυτά μαζί προκαλούν μια ψυχική αναταραχή και ευφορία στον αναγνώστη. Πολλές φορές ο ίδιος ο Τζελαλεττίν γίνεται ο ήρωας της ιστορίας και τότε ζωντανεύει η περιγραφή και το κείμενο γράφεται με το αίμα της ψυχής και με δάκρυα.