Αγάπης αγώνας άγονος

Να αγαπάτε αλλήλους,
μας λέει ο Νόμος,
αγάπη χωρίς έρωτα
δεν γίνεται όμως.

[...] Το έργο μεταφράστηκε για πρώτη φορά από τον ηρωικό σαιξπηρικό πρωτοπόρο Βασίλη Ρώτα. Για δεύτερη φορά, από τη Μάγια Λυμπεροπούλου. Μπορεί να υπάρχει κι άλλη μετάφραση που μου διαφεύγει. Πάντως, οι δύο αυτοί ερμηνευτές άνοιξαν ένα μονοπάτι μέσα σε τούτη τη σφιχτοπλεγμένη λόχμη ώστε να μπορεί ένας τρίτος τουλάχιστον να κινεί τα πόδια του με μεγαλύτερη ασφάλεια στην εξερεύνηση του πυκνού δάσους που είναι αυτό το έργο, ενός δάσους γεμάτου παγίδες, κινδύνους και απρόοπτα για κάθε εξερευνητή.
Δεν θυμάμαι ποιος είχε πει ότι, αν θέλαμε να παραστήσουμε τον Σαίξπηρ ως συγγραφέα συμβολικά, θα έπρεπε να τοποθετήσουμε πλάι σ' ένα βαρύτιμο στέμμα ένα άθλιο, ίσως και ματοβαμμένο, κουρέλι. Το έργο τούτο ενσαρκώνει στην εντέλεια αυτή την εικόνα. Η πιο ευγενική φιλοσοφική ποίηση πλάι σε φτηνά στιχάκια ημερολογίου, βρόμικα αστεία και σονέτα, χοντροκομμένη πρόζα και άφθονες ρίμες, άλλοτε τέλειες άλλοτε πρόχειρες, αλλά και πολλή μουσική, παράτονη, μελωδική, άτακτη, συμμετρική, πολυφωνική, μονότονη. Μια ελεύθερη νεανική μονοκοντυλιά, ατέλειωτη, μεθυστική, όλο απρόοπτα. Λυρισμός, κωμικά νούμερα, κομμάτια που θυμίζουν βαριές τραγωδίες, θέατρο μέσα στο θέατρο - ένα αλλόκοτο μπέρδεμα.
Μεταφέροντας στη γλώσσα μας αυτό το υπέροχο κομφούζιο, προσπάθησα να κρατηθώ κοντά σε μια σύγχρονη έκφραση, χωρίς υπερβολές και ακρότητες. Έφερα στον νου, όχι λίγες φορές, τη γνώμη του Σεφέρη που είχε πει ότι στην Ελλάδα η σαιξπηρική ποίηση δεν επηρέασε γιατί ο Σαίξπηρ δεν βρήκε τον ιδανικό μεταφραστή του. Επίσης, την εντελώς αντίθετη γνώμη άλλων, που έλεγαν ότι ο Σαίξπηρ ταιριάζει τρομερά στα ελληνικά, γιατί είναι μια γλώσσα με λαϊκότητα ενώ είναι ανυπόφορος όταν τον ακούς στα γαλλικά. Τι να πω; Εγώ έκανα το καθήκον μου, κι ευχαριστώ όσους έμμεσα ή άμεσα με βοήθησαν.