Στο κατώφλι του Δία

«Δεν είχαμε κανένα σκοπό να πάμε στην Ελλάδα», γράφει η Μάγκντα Σάμπο. Όταν όμως μαθαίνει ότι παίρνει κανείς βίζα χωρίς πολλές δυσκολίες, εμφανίζονται οι Σειρήνες. «Η Ελλάδα είναι η γη των θεών», τραγουδούν εκείνες, «πάντα λαχταρούσες να τη δεις, χωρίς το παραμικρό ίχνος ελπίδας, επί δεκαετίες διδάχτηκες γι’ αυτήν τις πρώτες γνώσεις όχι μόνο από τους Έλληνες κλασικούς αλλά και από τους ποιητές του δικού σου λαού». Και έρχεται η στιγμή που η ίδια φτάνει στη χώρα την οποία γνωρίζει «σχεδόν από τότε που απέκτησα αυτοσυνείδηση, που η λογοτεχνία της και οι μύθοι της έχουν ενταχθεί στη ζωή μου». Το Στο κατώφλι του Δία κυκλοφόρησε το 1968 και αποτελεί έναν ξεχωριστό τόμο στη σειρά των Απάντων της μεγάλης Ουγγαρέζας συγγραφέως. Το αφήγημα αυτό συνιστά το χρονικό των διακοπών της στον τόπο μας, ένα προσωπικό τρυφερό ημερολόγιο που ξεπερνά κατά πολύ τις απλές ταξιδιωτικές εντυπώσεις. Ξεναγώντας τον αναγνώστη από την Αθήνα και την Επίδαυρο ως τη Ρόδο, περιγράφοντας τις περιπέτειές της, δεν ενδιαφέρεται μονάχα για το ένδοξο παρελθόν αλλά και για το πολύχρωμο και απρόβλεπτο παρόν…

Κόβουμε δρόμο προς το κεντρικό ταχυδρομείο, προς το παρόν αδυνατώ να τακτοποιήσω μέσα μου τις εμπειρίες που πέφτουν σαν τον κατακλυσμό καταπάνω μου, και φυσικά υπάρχει πρόβλημα συγχρονισμού, και δεν είναι ν’ απορεί κανείς: εγώ έχω στο μυαλό μου την εικόνα της αρχαίας Ελλάδας, στη δική μου συνείδηση υπάρχουν ο Περικλής, ο Πλάτων, οι τραγικοί, τα πουλιά του Απελλή, το ελληνικό μέτρο και οι ελληνικές αναλογίες και ο μελανός κόσμος των μύθων.

Η Ελλάδα του άλλοτε και του τώρα αντιπαρατίθενται τώρα μέσα μου, στην αρχή πιστεύω ότι μπορεί και να μη βρω ούτε ίχνος από αυτά που αγαπούσα τόσο, και θα περάσει καιρός για να καταλάβω ότι άδικα ανησυχώ, γιατί όλα είναι εδώ. Όλα.

Απλά πρέπει να τα αναζητήσεις, και να τα αναζητήσεις επίμονα, γιατί αυτή τη χώρα τη σκεπάζει ένα εξωτερικό στρώμα παχύτερο και ανθεκτικότερο από αυτό που αφαίρεσε ο Σλίμαν, και ο κάθε ταξιδιώτης πρέπει να ξεσκάψει μόνος του τους θαμμένους θησαυρούς. Μολονότι φασαριόζικη, η Ελλάδα είναι σιωπηλή και επίμονη, απαιτεί να λυθεί το μυστήριό της – είναι εξάλλου παλιά παράδοσή της, εδώ είναι ο τόπος της Σφίγγας με τα αινίγματα.