Στρατηγού Μακρυγιάννη Απομνημονεύματα

Αρχή και τέλος,
παλαιόθεν και ως τώρα,
όλα τα θερία
πολεμούν να μας φάνε
και δεν μπορούνε·
τρώνε από 'μας
και μένει και
μαγιά...

Το χειρόγραφο του Μακρυγιάννη, ανθρώπου που δεν έκρυβε την αγραμματοσύνη του, ήταν γραμμένο με στρογγυλά γράμματα, δεν είχε όμως ούτε τόνους, ούτε στίξη. Αφού έγινε ο απαραίτητος τονισμός και η στίξη, τυπώθηκε με πολλή προσοχή και σεβασμό στο πρωτότυπο. […] Όσο για την ιστορική και φιλολογική αξία του έργου του Μακρυγιάννη, έργο που βγήκε αυθόρμητο από την καρδιά ανθρώπου δυνατού, απλοϊκού από τη μια μεριά, όμως γεμάτη πάθη, που ξεσπούσανε συχνά και προκαλούσαν αντιρρήσεις, μου φαίνεται ότι δεν υπάρχει καμία αντιλογία πως τα Απομνημονεύματα του στρατηγού Μακρυγιάννη είναι πολύτιμο μνημείο ιστορικό και γλωσσικό, χρήσιμο και στην πολιτική ιστορία και στη γλωσσική μελέτη, και θα είναι τέτοιο όσο ζει η Ελλάδα και η ελληνική γλώσσα.



Γιάννης Βλαχογιάννης

[απόσπασμα από τον πρόλογο της δεύτερης έκδοσης των Απομνημονευμάτων

του Στρατηγού Μακρυγιάννη (Ιούλιος 1945), που αναδημοσιεύεται στην παρούσα έκδοση]