Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη Αριστουργηματικά Τόμος Β

Το παπαδιαμαντικό έργο διαλέγεται με την ιστορία μας, τον πολιτισμό μας, τη γνήσια παράδοσή μας και αυτό το ίδιο το μέλλον μας. Είναι τόσο μεγάλο και σημαντικό επειδή είναι ζωντανό. Είναι από τις πιο γνήσιες εθνικές δυνάμεις από τις οποίες εκπηγάζουν αέναα δύναμη, θάρρος και αισιοδοξία. Ως τέτοιο μπορεί να θεωρηθεί πολύτιμη εθνική κιβωτός του Γένους.
Η ανά χείρας μελέτη σκοπεί να φανεί χρήσιμη και να είναι καλοδεχούμενη τόσο από τη νεότητα (μαθητιώσα και σπουδάζουσα), όσο από και τον κόσμο της διανόησης, αφ’ ενός με τη μετατροπή του πρωτότυπου κειμένου σε νεοελληνική εκφορά λόγου και αφ’ ετέρου με την παρουσίαση του μαγευτικού κόσμου του συγγραφέα.

Το έργο θα ολοκληρωθεί σε τρεις αυτοτελείς τόμους με επιλογή δώδεκα διηγημάτων του μεγάλου Σκιαθίτη δημιουργού.


"Παραδίδοντας στο αναγνωστικό κοινό τον δεύτερο τόμο των Αριστουργηματικών Ανάλεκτων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, ας μας επιτραπεί, εν είδει μικρής εισαγωγής, να παραθέσουμε την κρίση του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη για τον μεγάλο συγγραφέα και το έργο του. Αν και γραμμένη σχεδόν προ εκατονταετίας, φαντάζει προφητική και προχωρημένη για την εποχή της, ενώ παράλληλα διακρίνεται για την ευστοχία και την σαφήνειά της, προσεγγίζοντας τα όρια του εμβληματικού λόγου.
Τα λόγια του αποκτούν μια ιδιάζουσα βαρύτητα, αν ληφθούν υπόψιν οι χαοτικές αποστάσεις που χώριζαν τα δύο αυτά πρόσωπα, καθώς ο αριστοκράτης ποιητής, λόγω καταγωγής και ιδιοσυγκρασίας, είχε επιλέξει να οικειοποιηθεί χώρους και τρόπους ζωής εκ διαμέτρου αντίθετους από εκείνους του ταπεινού Σκιαθίτη και του σύνολου κόσμου που αυτός εκπροσωπούσε. Όμως, αν και ευρισκόμενος στην αντίπερα ιδεολογική όχθη, του λόγου το ασφαλές του αντισυμβατικού ποιητή για τον ποιητή Παπαδιαμάντη θεωρούμε ότι επαληθεύεται σήμερα.

«Πρέπει κανένας να είν’ εμψυχωμένος από μεγάλες μυστικές πνοές, να είναι κάτοχος μιάς εσωτερικότητας πλουσίας και ισχυρά συντονισμένης προς όλα τα μεγάλα διαπασών, νάχη επεκτείνει της ψυχής του τον ορίζοντα, προς όλας τας κατευθύνσεις, για να κατανοήση επακριβώς, για να ζυγίση, να ταξινομίση, και ν’ αγαπήση τον Παπαδιαμάντη.
Αλλιώς θα πάθη εκείνο που παθαίνουν οι πλέον αδαεις μελετηταί του, για τους οποίους, λόγω ελλείψεως μορφώσεως, λόγω φυσικής ανεπαρκείας της ψυχικής εκείνης ικανότητας που μεταμορφώνει όλα τα πράγματα, θα απομένη πάντοτε κλειστός, -ένας συγγραφεύς απροσδιόριστος-, κάτι μεταξύ του απλού ηθογράφου
και του ποιητικού θρησκομανούς.
(… )
Η εποχή του υπήρξε αναξία του, ανώμαλος, στενή και μικρολόγος. Εποχή διαρκών παρανοήσεων, κακομοιριάς, ψευδών ιδανικών, απεγνωσμένων γλωσσικών αγώνων. Και φυσικά, δεν πρέπει ν’ απορήσωμε αν ο κολοσσός αυτός της Τέχνης, αν ο λαμπρός εκείνος δημιουργός πέρασε σχεδόν απαρατήρητος, ή τοποθετημένος επιπόλαια στην ίδια την βαθμίδα με τους άλλους με τους οποίους δεν έχει καμία σχέσιν, ένα όνομα μες τ’ άλλα ονόματα, που παρ’ αξίαν είχαν βάλει δίπλα του». "