Αρχαίοι Ολυμπιακοί Αγώνες και πολιτική

Σκοπός του παρόντος βιβλίου είναι, μέσω αυτού, να προσεγγίσουμε το θέμα που αφορά στις σχέσεις των Ολυμπιακών Αγώνων με την πολιτική στην αρχαία Ελλάδα, δεδομένου μάλιστα ότι οι αγώνες ήταν και πολιτικοαθλητικοί μεταξύ των πόλεων-κρατών, οι οποίοι μπορούσαν να οδηγήσουν σε πολιτικούς ανταγωνισμούς αλλά και σε συνεργασίες. Παράλληλα, είναι σκόπιμο να θίξουμε και τη σχέση της πολιτικής με τη θρησκεία, κυρίως ως προς τον ρόλο που διαδραμάτισε η δεύτερη στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αφού θρησκεία και αθλητικοί αγώνες συνδέονταν άρρηκτα μεταξύ τους. Θεωρητικά, ο αθλητισμός δεν πρέπει να συγχέεται με την πολιτική, γιατί τα ιδανικά και οι αξίες του δοκιμάζουν την αντοχή τους στον πραγματικό κόσμο και συνήθως γεύονται την πίκρα της ήττας. Παρόλα αυτά οι Ολυμπιακοί Αγώνες ήταν άρρηκτα δεμένοι με την πολιτική κατάσταση στην αρχαία Ελλάδα. Ήταν γέννημα της προσπάθειας των ελληνικών πόλεων να ωριμάσουν πολιτικά, αντιμετωπίζοντας τις διχόνοιες τους κάτω από ένα κοινό σκοπό, το «ευ αγωνίζεσθαι». Για να αποκτήσουν, λοιπόν, κύρος και πανελλήνια αποδοχή οι αγώνες συσχετίσθηκαν με το θείο, απέκτησαν δηλαδή θεϊκή προέλευση. Έτσι, η κοινή θρησκεία θα αποτελούσε τον συνεκτικό δεσμό ανάμεσα στα διάσπαρτα ελληνικά φύλα, άρα δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι πολλοί ολυμπιονίκες χαρακτηρίστηκαν ως «ισόθεοι». Από τον 5ο αιώνα και μετά, ενώ ο βασικός σκοπός των αγώνων, δηλαδή η δημιουργία ενιαίας πολιτικής συνείδησης των Ελλήνων, δεν αλλάζει, ωστόσο αναδεικνύονται και άλλοι, που σχετίζονται με τον ανταγωνισμό των πολιτικών συστημάτων των πόλεων-κρατών. Η ώριμη πολιτικά πόλη-κράτος, μέσα από τους συγκεκριμένους σκοπούς και στόχους, που την πλαισιώνουν, θέλει να αναδείξει τη μοναδικότητά της, προβάλλοντας νέες αξίες και ιδανικά. Έτσι, έχουμε την ανάδειξη του ιδανικού πολιτεύματος, μέσα από τον αθλητή-πολίτη, την ανάγκη για παρουσία στην πόλη μέγιστου αριθμού ολυμπιονικών είτε μέσα από οικονομικά κίνητρα, είτε με δωροδοκίες αντιπάλων, θέτοντας τις βάσεις για τον επαγγελματισμό στον αθλητισμό και τέλος την απομάκρυνση του θρησκευτικού χαρακτήρα, δίνοντας έμφαση στον πολιτικό χαρακτήρα των αγώνων.