Λαϊκισμός, δημοκρατία, αριστερά

«Οι έννοιες», έγραψε ο νοµπελίστας φυσικός George Thomson, είναι «ιδέες που ονοµατίζονται· καθορίζουν τα ερωτήµατα που θέτουµε και τις απαντήσεις που παίρνουµε». Οι µελετητές δηµιουργούν λέξεις (εννοιολογούν) για να µας πουν τι «βλέπουν» στην πραγµατικότητα, να στρέψουν την προσοχή µας σε ό,τι θεωρούν ενδιαφέρον και κρίσιµο. Είτε όµως το συνειδητοποιούν είτε όχι, αυτό απηχεί τις αξίες τους, τις κανονιστικές και ιδεολογικές τους πεποιθήσεις. Τις αξίες αυτές πρέπει να τις γνωρίζουµε και να τις αποτιµούµε, όµως αυτό για το οποίο τους κρίνουµε είναι τα ερευνητικά αποτελέσµατα του έργου τους: το αν και κατά πόσο ο τρόπος µε τον οποίο θέτουν και πραγµατεύονται τα ερωτήµατα προωθεί και διευρύνει τους γνωστικούς µας ορίζοντες ή –αντίθετα– τους συρρικνώνει.

Με βασικό όπλο αρχές της κλασικής µεθοδολογίας, το βιβλίο αυτό επιχειρεί να αντιµετωπίσει την παρατεταµένη γνωστική δυστοκία που παρατηρείται σε τρεις κοµβικές περιοχές της σύγχρονης πολιτικής επιστήµης: στην τρέχουσα βιοµηχανία των «λαϊκιστικών σπουδών», στους τρόπους µε τους οποίους προσεγγίζονται τα προβλήµατα της δηµοκρατικής λειτουργίας, και στις ερµηνείες που προκρίνονται για να εξηγηθεί η αποτυχία των νέων αριστερών κοµµάτων να αντισταθούν στην κατίσχυση του δόγµατος ΤΙΝΑ. Υποστηρίζεται πως ενώ οι κυρίαρχες προσεγγίσεις λειτουργούν ως πρώτης τάξεως ιµάντες µεταβίβασης και διάχυσης των δυο βασικών αξιακών κινήτρων που τις συνέχουν (είτε της νεοσυντηρητικής υπεράσπισης της µεταδηµοκρατίας είτε της προβολής του νέου ρεφορµισµού ως της µόνης δυνατής απάντησης στην ολοένα εντεινόµενη συστηµική κρίση), εκβάλλουν εντούτοις σε µια κοινωνική επιστήµη µε αποκαρδιωτικά ερευνητικά αποτελέσµατα.

Το πρώτο µέρος του βιβλίου αναδεικνύει και καυτηριάζει τα πολλαπλά ερευνητικά αδιέξοδα των κυρίαρχων εννοιολογήσεων του «λαϊκισµού», και εισηγείται την άποψη πως ο όρος είναι χρήσιµο να ονοµατίζει τη σηµασία «ψευδείς επικλήσεις του λαϊκού». Το δεύτερο µέρος αξιοποιεί την εµπειρία ΣΥΡΙΖΑ, προκειµένου να αναδείξει τη σηµασία των περιε­χοµένων πολιτικής στον τρόπο που αντιλαµβανόµαστε την κρίση των κοµµάτων. Στο πλαίσιο αυτό κατατίθενται επίσης επιχειρησιακά προσανατολισµένες προτάσεις για την αντιµετώπιση του προβλήµατος της γραφειοκρατικοποίησης, καθώς και προβληµατισµοί αναφορικά µε την πρόκληση της δηµοκρατικής επέκτασης και εµβάθυνσης.