Προσεγγίσεις συμπερίληψης στο σχολείο

Προς την κατεύθυνση της συμπερίληψης όλων των μαθητών και των μαθητριών, ανεξάρτητα από τα επιμέρους χαρακτηριστικά τους, κινείται η διαπραγμάτευση ενός συνόλου παιδαγωγικών παρεμβάσεων που ακολουθούν τις αρχές του ανθρωπισμού, της ολόπλευρης καλλιέργειας, της διασύνδεσης ατομικών και κοινωνικών στόχων.

Μέσο για την επίτευξη της στόχευσης αυτής είναι η μετακίνηση από το εκπαιδευτικό υλικό που παρουσιάζει στοιχεία α-χρονικά και αντιλήψεις φυσικοποιημένες–ορθολογικοποιημένες, σύμφωνες με την «κοινή λογική», σε κείμενα ιστορικά και πολιτισμικά τοποθετημένα, που ωθούν στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης.

Μέσα από ένα σύνολο παιδαγωγικών και ερευνητικών διαδικασιών αναδεικνύεται η σύνδεση της Κριτικής Παιδαγωγικής με την έρευνα–δράση: ο λόγος της εξουσίας και τα χαρακτηριστικά του, η κατασκευή της ταυτότητας μέσα από τη συνάντηση με τον/την Άλλο/Άλλη, η ηθική δέσμευση για την προάσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, ο κοινωνικός ακτιβισμός. Οι διαδικασίες αυτές υλοποιούνται στο πλαίσιο δημοκρατικών περιβαλλόντων μάθησης μέσω της πλαισιωμένης, συμμετοχικής και διαλογικής ερευνητικής διαδικασίας, και μπορούν να οδηγήσουν στη συνειδητοποίηση και την κριτική επίγνωση μετασχηματίζοντας τις στάσεις των κοινωνικών υποκειμένων και οδηγώντας σε ενδυνάμωση και χειραφέτησή τους.