Τα δύο πρόσωπα της οργής

Η οργή είναι ένα εξαιρετικά φορτισμένο ενεργειακά συναίσθημα και αυτός είναι ο λόγος που η έκφραση του, είτε είναι θετική είτε είναι αρνητική, είναι συνήθως έντονη. Η αντίληψη ότι η έκφραση της οργής μόνο κακό μπορεί να προκαλέσει, δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα και βασίζεται σε μια ευσεβιστική θρησκευτική προκατάληψη. Στην πραγματικότητα η οργή είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο δημιουργικά όσο και καταστροφικά, ανάλογα με το κίνητρο της. Αν τα κίνητρα της οργής είναι ο εγωκεντρισμός, ο φθόνος και η έπαρση τότε γίνεται δύναμη καταστροφής, ενώ αν τα κίνητρα είναι η αγάπη και η δικαιοσύνη τότε γίνεται δύναμη δημιουργίας. Ο άνθρωπος διδάσκεται τη ζωή από τους ενήλικους που τον ανατρέφουν, πράγμα το οποίο σημαίνει πως πολλές φορές τα μαθήματα ζωής είναι ελλιπή. Ένα από τα σημαντικότερα μαθήματα είναι αυτό της έκφρασης συναισθημάτων μεταξύ των οποίων είναι η οργή. Η άγνοια γύρω από την φύση της οργής, την οικονομία και τον τρόπο έκφρασης της μπορεί να αποβεί καταστροφική για τον ψυχισμό του ίδιου του ατόμου αλλά και για τις διαπροσωπικές του σχέσεις, γιατί ακριβώς συσσωρεύεται και μπορεί να προκαλέσει ανυπολόγιστες καταστροφές. Όταν η απωθημένη οργή βιώνεται από το ‘Εγώ’ ως απειλή της αποδιοργάνωσης του, τότε προκαλείται ένταση που μπορεί να υπερβεί τις δυνάμεις των συνηθισμένων τεχνικών ομαλής αντιμετωπίσεως της εκ μέρους του οργανισμού. Στο σημείο αυτό επιστρατεύονται διάφορες τεχνικές για τη διατήρηση της ψυχραιμίας στον εσωτερικό κόσμο για την καλύτερη δυνατή εξωτερική εικόνα. Διακρίνονται πέντε στάδια προσαρμοστικής υποχώρησης: α) η νευρικότητα, β) τα νευρωτικά συμπτώματα, γ) η απόδραση επικίνδυνων – καταστροφικών παρορμήσεων, δ) ολοκληρωτική εγκατάλειψη του Εγώ και τέλος η ψύχωση.

(εισαγωγή : π.Φιλόθεος Φάρος)