Το Πρότυπο βασίλειο και η Μεγάλη Ιδέα

Στην εργασία αυτή επιχειρείται η καταγραφή και, ως ένα εφικτό βαθμό, η κωδικοποίηση των αντιλήψεων για το ελληνικό έθνος και τον «προορισμό» του, όπως διαμορφώθηκαν στην Ελλάδα κατά τις πρώτες δεκαετίες της ανεξαρτησίας της. Στην αφετηρία βρίσκεται η επισήμανση της ιστοριογραφικής έξης που έρχεται συχνά να συσκοτίσει την εικόνα του ελληνικού 19ου αιώνα, και που η πλάνη της φαίνεται αυτονόητη: Σοβαρότητα που αποδίδει η πολιτική ιστορία στην τομή της ίδρυσης του ελληνικού κράτους δεν έχει αντίκρισμα στην ιστορία της κίνησης των ιδεών εκεί οι εξελίξεις που καταλαμβάνουν το επίκεντρο της προσοχής της πολιτικής ιστορίας υποβιβάζονται σε δεύτερη μοίρα, καθώς επικρατεί, γενικά, η τάση να θεωρείται δεδομένη η ενότητα και η συνέχεια της ελληνικής σκέψης και πνευματικής παραγωγής. Το αποτέλεσμα είναι να προκύπτουν δύο διαφορετικές όψεις της εποχής, που κάποτε είναι εξαιρετικά δύσκολο να ταιριάξουν μεταξύ τους. Ό,τι για την μία όψη θα ήταν "ιδέα", για την άλλη μπορεί να μην είναι παρά "σύνθημα", και ένας επίγονος π.χ. του διαφωτισμού μπορεί, κατά τις βουλές του παρατηρητή του, να μεταμορφώνεται σε απλό κρατικό λειτουργό ή κομματάρχη. [...]

Από τον πρόλογο της έκδοσης

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


Σημείωμα γι' αυτή την έκδοση
ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Έλληνες και Ελλαδίτες
Τα σύνορα
Αυτόχθονες και ετερόχθονες
Μέσα και έξω Έλληνες
Επτανήσιοι και Φαναριώτες
Τα στοιχεία της εθνικής ταυτότητας
Γλώσσα
Θρησκεία
Παιδεία
Η ευρωπαϊκή ταυτότητα των Ελλήνων
Έλληνες και Ευρωπαίοι
Αρχαίοι και νέοι Έλληνες
Εξελληνισμός της ιστορίας
Το αρχαϊκό παρόν
Το 1821
Η πρόοδος του ελληνικού βασιλείου
Το πρότυπο βασίλειο: Αυτοκριτική
Η Μεγάλη Ιδέα
Η γέννηση ενός όρου
Ελληνική αυτοκρατορία
Επέκταση του ελληνικού βασιλείου
Ελληνοθωμανισμός
Μεγάλη Ιδέα και βαλκανικοί λαοί
Αντισλαβισμός
Βαλκανική συνεργασία
Η κριτική της Μεγάλης Ιδέας
Η παράλληλη περίπτωση της Σερβίας
Σερβικές ιδιορρυθμίες
Χωριό και πόλη
Γραφειοκρατία
Κοινοβουλευτισμός
Σέρβοι πολίτες, σερβικός κόσμος
Αυτόχθονες και ετερόχθονες
Μέσα και έξω Σέρβοι
Η εθνική ταυτότητα
Γλώσσα
Θρησκεία
Παιδεία
Ανατολή και Δύση
Ο διάλογος με την Ευρώπη
Ο προορισμός της Σερβίας
ΕΠΙΛΟΓΟΣ
Πίνακας συντομογραφιών και ευρετήρια