Bella ciao

Σου γυρνάνε τα έντερα ανάποδα, όταν τελειώσεις την ανάγνωση του συγκλονιστικού ιστορικού μυθιστορήματος Bella ciao του Θανάση Σκρουμπέλου. Τα τεκμήρια που παρατίθενται στο επίμετρο είναι παρμένα από την εφημερίδα Δημοκρατικός Τύπος. Τι συνέβαινε; Τα τάχατες αναμορφωτήρια-παιδουπόλεις της βασιλίσσης Φρειδερίκης είχαν μετατραπεί από τους εθνικόφρονες βασανιστές σε παιδοφιλικά κολαστήρια. «[...] Μας γύμνωναν και μας έκαιγαν τα γεννητικά όργανα με τσιγάρα και κάρβουνα. Έχωναν μέσα στο αποχετευτικό έντερο κλομπ και αναμμένα τσιγάρα»... Αυθεντική μαρτυρία-καταγγελία, μετά υπογραφών, από τις Φυλακές «Καλάμι» (Ιτζεδίν), 8 Ιουλίου του 1950. Το μυθιστόρημα άρχεται με την ένταση του ανελέητου βασανισμού και διέρχεται, μέσα από τα μάτια ενός δεκατριάχρονου παιδιού, την εθνική «διαφωτισή» του, την εμπλοκή του στην Αντίσταση με αριστερό πρόσημο, μέχρι την υιοθεσία του από μια αμερικανική οικογένεια, συγγενική ενός Αμερικανού αξιωματικού.

Ο Θανάσης Σκρουμπέλος δεν εκπίπτει στην εύκολη καταγγελία. Χειρίζεται τα περιβάλλοντα της εποχής με αριστοτεχνικό τρόπο, με ανεμπόδιστη αφήγηση και καθόλου κατασκευασμένους διαλόγους, μιλώντας για τη βία, την αριστερή επιλογή, τη «βιομηχανία» των παράνομων υιοθεσιών, την ψυχολογία καθοδήγησης του ΚΚΕ. Θεωρώ ότι είναι από τα πιο δυνατά σχετικά με το θέμα πεζογραφικά βιβλία της δεκαετίας.