Κοινωνιολογία του κινηματογράφου

Κοινωνιολογία δίχως στόχο είναι μια ενδιαφέρουσα αλλά αφομοιώσιμη, αφηρημένη στοχαστική διαδικασία. Αποτελεί, στην καλύτερη, μια άσκηση ύφους. Κάθε προσέγγιση ενός γνωστικού πεδίου, όμως, αποτελεί, όπως προκύπτει από τα λεγόμενα και του Gramsci και του Sartre, ζήτημα μεθόδου και σκοπού αυτού που το προσεγγίζει.

Εκεί είναι που ο Νίκος Κολοβός ξανοίχτηκε ανερυθρίαστα και πρωτοπόρησε θέλοντας να συστηματοποιήσει στη χώρα μας μια άλλη ανάγνωση του κινηματογράφου, αποδεσμεύοντάς τον από την κυρίαρχη και ευρέως αποδεκτή σύμβαση ότι το σινεμά μπορεί να αναλυθεί μονάχα με όρους εσωτερικής δομής του εκάστοτε έργου. Το έθεσε, αντιθέτως, ως αναγκαίο και συστατικό μέρος μέσα στα αλληλοτροφοδοτούμενα πεδία της οικονομίας, του πολιτισμού, της πολιτικής. Εισχώρησε στη σφαίρα της επιστημονικής και θεωρητικής έρευνας και ταυτόχρονα της πρακτικο-κριτικής αντίληψης, ενώ δεν έκρυψε το σύστημα αναφορών του, τα μεθοδολογικά του εργαλεία και τις προϋπάρχουσες ιδεολογικές του αρχές. Άλλωστε, «κάθε κοινωνιολογία προϋποθέτει μια φιλοσοφία, μια κοσμοαντίληψη, στην οποία υπόκειται».

Ως εκ τούτου, με την παρούσα επανέκδοση έγινε μια προσπάθεια να «προστατευτεί» η μελέτη του Κολοβού από μια ουδέτερη προσέγγιση. Να μη θεωρηθεί ένα ακόμα ιστορικό τεκμήριο γραφής πάνω στις κινηματογραφικές σπουδές. Αντιθέτως, στόχος εξαρχής ήταν να τεθεί στην αντίστοιχη πολιτική κλίμακα που της αναλογεί. Να αποτελέσει βάση για κάθε περαιτέρω κατανόηση των μελλοντικών και ενδεχομενικών τάσεων της βιομηχανικής παραγωγής του κινηματογραφικού φαινομένου, και των πολύ σοβαρών και καθοριστικών ιδεολογικών, ηθικών, συμπεριφορικών επιδράσεων που αυτή έχει στον κοινωνικό ιστό.

> Η νέα έκδοση συνοδεύεται από το εισαγωγικό σημείωμα Ένα μονοπάτι που χρειάζεται να βαδίσουμε του υποψήφιου διδάκτορα Θεωρίας και Ιστορίας του Κινηματογράφου και κινηματογραφιστή Δημήτρη Κεχρή, που μας εισάγει ολοκληρωμένα στο συγκεκριμένο έργο του Κολοβού, και από ένα εκτεταμένο κείμενο, ως επίμετρο, του κριτικού κινηματογράφου και επιστημονικού επιμελητή της παρούσας έκδοσης Χρήστου Σκυλλάκου, με τίτλο Η επώδυνη αυτοκριτική του κινηματογράφου (Σύγχρονες παρατηρήσεις για την κινηματογραφική βιομηχανία), που προσεγγίζει, με αφορμή τα μεθοδολογικά εργαλεία του Κολοβού, σύγχρονα γεγονότα της κινηματογραφικής βιομηχανίας στην Ελλάδα και παγκοσμίως, και τις προεκτάσεις τους σε πολιτικό, ιδεολογικό και κοινωνικό επίπεδο.

> Ως παράρτημα της τρίτης συμπληρωμένης & επαυξημένης έκδοσης δημοσιεύουμε ένα από τα πρώιμα κριτικά κείμενα του Νίκου Κολοβού, με τίτλο Απ’ την απομίμηση στην αμφισβήτηση, καθώς και θεωρητικά του κείμενα από τα περιοδικό Οθόνη, τα οποία αρθρώνονται στο ευρύτερο πεδίο της κοινωνιολογίας του κινηματογράφου, θεωρώντας ότι αναπτύσσουν, μαζί με το κυρίως σώμα της μελέτης, τη συνολική αντίληψη του συγγραφέα.

Περιεχόμενα έκδοσης

ΚΑΠΟΙΑ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

Κάθε βιβλίο έχει κοινωνικούς λόγους ύπαρξης του Χρήστου Σκυλλάκου

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Ένα μονοπάτι που χρειάζεται να βαδίσουμε του Δημήτρη Κεχρή

ΠΡΟΟΙΜΙΟ

ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕ ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

Τι εννοούμε με τον όρο κοινωνιολογία· Τι εννοούμε με τον όρο κινηματογράφος· Κοινωνιολογία της τέχνης· Κοινωνιολογία των μέσων μαζικής επικοινωνίας· Κοινωνιολογία του κινηματογράφου· Διακρίσεις και προσδιορισμοί· Ακόμη μια «κοινωνιολογία»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΑ

Η ΤΑΙΝΙΑ ΩΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΑΓΑΘΟ

Οι κλάδοι της παραγωγής και η αλληλεξάρτησή τους· Το κεφάλαιο· Η εργασία· Το χρήμα· Η διαφήμιση· Η τηλεόραση

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΤΟΥ

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΑΡΚΕΙΣ ΘΕΑΤΕΣ ΤΟΥ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΚΑΙ ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ

Βιβλιογραφία

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ τρίτης έκδοσης

Απ’ την απομίμηση στην αμφισβήτηση (1973)

Ο κινηματογράφος, «τέχνη» της ευκολίας (1984)

Μυθοπλασία: Επιστροφή/ανανέωση ή συνέχιση (1985)

Μαθητεία και εκμετάλλευση (1991)

Από τον κινηματογράφο στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας (1993)

Προοιμιακοί αφορισμοί (2000)

ΕΠΙΜΕΤΡΟ

Η επώδυνη αυτοκριτική του κινηματογράφου (σύγχρονες παρατηρήσεις για την κινηματογραφική βιομηχανία) του Χρήστου Σκυλλάκου