Οιδίπους

Το βασικό ερώτημα της διδασκαλίας του Σωκράτη είναι: τι πρέπει να κάνω, για να είμαι ευτυχισμένος; Το ερώτημα αυτό σηματοδοτεί την αφετηρία της φιλοσοφικής έρευνας για τον άνθρωπο. Πριν τεθεί το ερώτημα αυτό από τον Σωκράτη, το ενδιαφέρον των φιλοσόφων ήταν να βρουν ποια είναι η αρχή και ποια η υφή του κόσμου όχι μέσω της πίστης ή τη φαντασία, όπως υπαγορεύει η θρησκεία ή η μυθολογία, αλλά χρησιμοποιώντας την λογική και αξιοποιώντας την εμπειρία. Για τον Σωκράτη, ο άνθρωπος μπορεί να αποκτήσει την ευτυχία, μόνον εφόσον κάνει το σωστό, και τούτο μπορεί να το επιτύχει, υπό την προϋπόθεση ότι ξέρει τι είναι σωστό. Γιατί εκείνο που συμβαίνει, κατά τον Σωκράτη, είναι να κάνει κανείς το κακό, όχι επειδή το θέλει, αλλά γιατί νομίζει ότι είναι το σωστό. Κανένας δεν κάνει το κακό με την θέλησή του. Η άγνοια, η έλλειψη γνώσης είναι η αιτία της διάπραξης του κακού. [...]


Το πρόβλημα της νεοελληνικής απόδοσης του αρχαίου κειμένου της τραγωδίας είναι η κορυφαία πρόκληση για κάθε ενδογλωσσικό μεταφραστή. Κυρίως όταν πρόκειται να δοκιμαστεί στη σκηνή. Οι μεταφράσεις του Βολανάκη, δοκιμασμένες στο αυτί των ακροατών, επιστρέφουν κατά κάποιο τρόπο στη σταθερότητα του τυπωμένου κειμένου, οστά φωνής ελληνικής, που άνθισε ακόμα και στα νταμάρια. Στο κείμενο διατηρούνται ακόμα και τα σημεία στίξης του μεταφραστή σαν σήματα των σκηνοθετικών του οδηγιών. Η έντυπη κυκλοφορία τους αλλάζει το συνολικό σκηνικό των μεταφράσεων της τραγωδίας εν γένει. Οι μεταφραστικές επιλογές του Βολανάκη δουλεμένες στο παλίμψηστο των φωνών που τις ερμήνευσαν, αποτελούν μια πολύτιμη αφετηρία για μελέτη των τρόπων που μπορεί να χορδίζεται η νέα ελληνική για να κάνει το αρχαίο κείμενο μεταδόσιμο. Πολύτιμα βιβλία για καθέναν που ασχολείται με τις εκφάνσεις της νεοελληνικής, είτε είναι θετράνθρωπος, είτε είναι πεζογράφος, ποιητής ή εκπαιδευτικός. Πίσω από την έκδοση κρύβεται η διαρκής αγάπη των φίλων του Μίνου Βολανάκη, που μας θέλουν κοινωνούς της πολύτιμης κληρονομιάς του.