Επιτέλους απιστία

Ένας άντρας, μία γυναίκα.

Μια μεγάλη δοκιμασία.



Η υπέρβαση των ορίων μας.

Η διάθεση των θέλω μας

Η αποκάλυψη του διαφορετικού.

Το ξάφνιασμα του εαυτού μας.



Όταν ο έρωτας δεν είναι παιχνίδι,

αλλά το φως που ξυπνάει στα μάτια μας...





ΚΡΙΤΙΚΗ



Πώς είναι άραγε οι εξερευνητές του καιρού μας, τώρα που ακόμη και τις λίγες απάτητες γωνιές της Αμαζονίας οι κυνηγοί του καινούργιου αποφεύγουν να τις πλησιάσουν για να μην τις μολύνουν με την ανθρώπινη παρουσία; Οι σύγχρονοι εξερευνητές τουλάχιστον θα ταξιδεύουν, αλλιώς χάνουν κάθε έννοια εξερεύνησης. Και θα είναι ταξιδιώτες. Θα ερμηνεύουν την κάθε στιγμή του ταξιδιού τους και θα βρίσκουν σε αυτή ένα ιδιαίτερο νόημα. Οταν αναφέρονται στην πτήση τους την λένε με το όνομά της. H θέση τους στο αεροπλάνο αποκτά μια ξεχωριστή σημασία. Το ξενοδοχείο, το δωμάτιο έχουν μια ιδιαίτερη σημειολογία. Τα εστιατόρια, το γεύμα ή το δείπνο, το κρασί κουβαλούν μια μακρά ιστορία και κρύβουν χιλιάδες συμβολισμούς. H φύση, τα αξιοθέατα, τα μουσεία λένε κάτι παραπάνω από αυτά που αποτυπώνονται στους τουριστικούς οδηγούς. Βλέπουν τον τόπο με τα μάτια της ψυχής. Γι' αυτό ο κάθε τόπος μπορεί να είναι διαφορετικός και ανεξερεύνητος όταν τον προσεγγίζουν με διαφορετικές φάσεις ψυχής. Μια πρωτόγνωρη ανακάλυψη, όταν και τα συναισθήματά τους είναι τέτοια... H ψυχή είναι ο ξεναγός και ο τόπος εύπλαστος σαν τη λάσπη του Νείλου.

Να λοιπόν που στο πρώτο μυθιστόρημα του ταξιδευτή σε 108 διαφορετικές χώρες της γης Γιάννη Σπαβέρα Σας έχει ξανασυμβεί; Οχι ποτέ!, εκδόσεις Κέδρος, ακόμη και ο Νείλος, οι Πυραμίδες, τα πορτρέτα του φαγιούμ, μπορεί να είναι ανεξερεύνητες χώρες. Και να μην έχεις δει ούτε μία φορά τον συγγραφέα, καταλαβαίνεις από το πρώτο κιόλας κομμάτι του βιβλίου Μοβ στρινγκ στα άπλυτα τις αδυναμίες του. Και δεν είναι μόνο η ακαταμάχητη για εκείνον μυρουδιά του εσπρέσο - «το μικρό φλιτζάνι με τον "ελάχιστο" θησαυρό της γεύσης» - αλλά κυρίως ότι βρίσκεται «υπ' ατμόν», με την παλιά, δερμάτινη βαλίτσα του παππού του «παρά πόδα». Ετσι δηλαδή όπως αρχίζουν Οι γέφυρες του Σηκουάνα: «Θα πάρω τη βαλίτσα μου και θα φύγω»...

Καθώς διαβάζεις, η προσμονή του ταξιδιού όλο και μεγαλώνει αλλά ποτέ δεν περνά σε πρώτο πλάνο. Να ένα τραπεζάκι με βιβλία από όλον τον κόσμο από εδώ, να μια κάρτα από τη Βενετία από εκεί, να τα μπουκαλάκια με τα καλλυντικά που ο κάθε ταξιδιώτης παίρνει ως σουβενίρ από τα μεγάλα ξενοδοχεία παραπέρα. Οταν μάλιστα φτάνεις στην περιήγηση στις γέφυρες του Σηκουάνα πείθεσαι ότι έχει πλησιάσει πολύ αυτό που περιμένεις. Σαν καλός ταξιδευτής μαθαίνεις ότι οι γέφυρες του ποταμού που διασχίζει το Παρίσι είναι 37 και συγκρατείς το σχόλιο ενός που στοχάζεται πάνω σε κάθε εικόνα που έχει απέναντί του: «Οι γέφυρες με προστατεύουν, όταν τις βλέπω από κάτω, και μου δίνουν κουράγιο όταν τις διασχίζω...». Ο συγγραφέας όμως σε σπρώχνει συνεχώς προς το αναπάντεχο, πιστεύοντας ότι «ακόμα υπήρχαν άνθρωποι που θα μπορούσαν να καταλάβουν την ιεροτελεστία του διαφορετικού». Και κάποια στιγμή αφήνει έναν υπαινιγμό: «Το Παρίσι δεν είναι τίποτ' άλλο/ από την καρδιά μας». Από εδώ και πέρα τα πράγματα αρχίζουν να αποκαλύπτονται. Φεύγουμε εκτός των τειχών για να κοιτάξουμε εντός. Και όσο κι αν πιστεύουμε ότι τα πάντα έχουν ειπωθεί για τον έρωτα, «οι λέξεις που αποθηκεύουν συναισθήματα κρατάνε την έκπληξη του απρόοπτου».

Ο Γιάννης Σπαβέρας μάς ταξιδεύει σε κάποιους τόπους με τα φτερά του έρωτα. Αυτό κάνει και στις επόμενες σελίδες του μυθιστορήματος. Μαθαίνουμε πού φτιάχνονται τα εξαίσια χαμόν Ζαμπούκο, σεργιανάμε στην Αγία Πετρούπολη και στο Μουσείο Ερμιτάζ, πάντα ερωτευμένοι και στοχαστικοί κάτω από το φεγγάρι του Καΐρου: «Από μικρό παιδί, το φεγγάρι ήταν ένα σημάδι για μένα. Ηταν η αρχή και το τέλος κάθε ονείρου. Λες και χρειαζόμουν το φως του για να περπατάω, όταν ανακάλυπτα το μικρόκοσμο του εαυτού μου».

Αυτό κάνει ο Γιάννης Σπαβέρας και στο νέο μυθιστόρημά του Επιτέλους... απιστία. H πρωταγωνίστρια, μια ταξιδιωτική συντάκτρια μηνιαίου περιοδικού, ταξιδεύει από την Κεφαλλονιά ως τη Λίμνη Τσιβλού και από το Αμστερνταμ στο κανάλι Midi στη Νότια Γαλλία και σε μια καταπληκτική χασιέντα της Ισπανίας, για να εξερευνήσει τελικά την ψυχή της. Κάπου γράφει:

«Περνώντας από 86 φράγματα, το Canal du Midi διασχίζει την καυτή πεδιάδα που οριοθετείται από τα Πυρηναία, το Massif Central και το δέλτα του Ροδανού, με τα πολλά φλαμίνγκο. Και ενώ ακολουθείτε τα στριφογυριστά μίλια, σε απόλυτη αρμονία με τα ονειρεμένα τοπία που ξεδιπλώνονται δίπλα σας, βλέπετε να ξεπροβάλλουν ανεμόμυλοι του 18ου αιώνα και κάστρα που χρονολογούνται από τον 12ο. Σ' ένα από αυτά, στη μεσαιωνική πόλη Carcasonne, με 52 πύργους και 2 μίλια τείχος, στήθηκε το σκηνικό για τον Ρομπέν των Δασών, του Κέβιν Κόστνερ "Ο πρίγκιπας των κλεφτών". H έκπληξη διαδέχεται η μία την άλλη, καθώς "πλέετε" απαλά πάνω σε μια γέφυρα του 17ου αιώνα, με το ποτάμι από κάτω, περνώντας από το πρώτο φράγμα με τριπλή σκάλα, δίπλα από έναν ερειπωμένο μύλο. Ολα αποπνέουν το ιπποτικό παρελθόν τους και η δύναμη της ομορφιάς δρα καταλυτικά στα κύτταρά σας».

Κάπου αλλού ο συγγραφέας τής απαντά:

«Στη λίμνη Τσιβλού, δεκαπέντε χιλιόμετρα από τη Ζαρούχλα - μία από τις ωραιότερες που είχαν δει στη ζωή τους - κάθησαν αρκετή ώρα. Στη σκιά από τα πεύκα και τα έλατα που περιτριγύριζαν τη λίμνη, ο καθένας κρατούσε το βλέμμα του σαν βότσαλο, έτοιμο να το πετάξει στο νερό, να βυθιστεί, να λυτρωθεί στη σιωπή του βυθού».

Ισως τελικά οι σύγχρονοι εξερευνητές να είναι κάπως έτσι, όπως η ήρωες των μυθιστορημάτων του Γιάννη Σπαβέρα, ίσως όπως ο ίδιος ο συγγραφέας.



ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ

ΤΟ ΒΗΜΑ, 12-10-2003