Ο τελευταίος παγκόσμιος πόλεμος και η μεγάλη λάμψη

Παιχνίδια εξουσίας και άμετρης φιλοδοξίας, σκευωρίες σαν μόνος τρόπος άσκησης της πολιτικής εξουσίας...
Όπου το πάθος για εξουσία οδηγείται στα άκρα του -είτε πρόκειται για τον έξαλλο φανατικό Άραβα ηγέτη, είτε για τον ήδη νεκρό, αλλά ενεργό, Σοβιετικό Πρόεδρο, είτε για τον παράφρονα σεξομανή Αμερικανό ομόλογο του. Ενώ αυτοί που προσπαθούν να κινήσουν τα νήματα πίσω τους -από τις ισραηλινές μυστικές υπηρεσίες έως τους Σοβιετικούς αντεργκράουντ προγραμματιστές, και από τους διεθνείς εμπόρους όπλων ως τη σεξουαλικά καταπιεσμένη Πρώτη Κυρία των ΗΠΑ και τον μαύρο Αντιπρόεδρο- βλέπουν τα σχέδια τους να διαλύονται σ' ένα πυρηνικό μανιτάρι...
Ο Νόρμαν Σπίνραντ αναγνωρίστηκε ομόφωνα σαν η ανανεωτική, επαναστατική δύναμη στο χώρο της σύγχρονης ε.φ. και είναι ένας από τους σημαντικότερους αναλυτές και πιο καυστικούς σχολιαστές των πιο αποκαλυπτικών φαινομένων της σύγχρονης κοινωνίας.
Σ' αυτό τον τόμο περιέχεται ακόμη "Η μεγάλη λάμψη", ένα διήγημα που συνδέεται στενά με τη βασική νουβέλα της συλλογής.

ΚΡΙΤΙΚΗ

Ένας νεαρός σεΐχης του πριγκιπάτου του Κοράμ, ο Χάσαν Αλ Κοράμι καθώς διαβάζει υπό την επήρεια παραισθησιογόνων έργα του Ουίλιαμ Μπάροουζ, στα καταγώγια του δυτικού πολιτισμού, δέχεται μια θεϊκή επιφοίτηση και αυτοανακηρύσσεται ηγέτης του Ισλάμ. Κάτω από αυτή τη μυστικιστική εμπειρία, ο πάμπλουτος πλέι μπόι θεωρεί τον εαυτό του μετενσάρκωση του Χάσαν Ιλ Σάμπαχ, του Γέρου του Βουνού και Αφέντη Των Δολοφόνων. Επιστρέφει στο σεϊχάτο του Κοράμ, ένα κρατίδιο γεμάτο κοιτάσματα πετρελαίου, και συλλέγει όπλα για να ξεκινήσει ιερό πόλεμο κατά των απίστων. Παράλληλα εφαρμόζει την προσωπική του εκδοχή των νόμων του Ισλάμ, απαγορεύοντας το αλκοόλ, τις εφημερίδες και τον κινηματογράφο ενώ καταργεί τις φυλακές, αφού κάθε παραβατική πράξη τιμωρείται με ακρωτηριασμό ή δημόσια εκτέλεση. Η χρήση του χασίς στο κρατίδιο του Κοράμ, όπως στο Κάστρο του Αλαμούτ, δεν είναι μόνο νόμιμη αλλά υποχρεωτική. Ο Χάσαν, σε μια κρίση μεγαλομανίας αγοράζει πυρηνικά όπλα από το Ισραήλ, μέσω μιας περίπλοκης μαύρης αγοράς και απειλεί ότι θα εξαπολύσει μια επίθεση στο Ισραήλ αν δεν αποσυρθούν όλοι οι Ισραηλινοί από την ιερή πόλη της Ιερουσαλήμ και τα εδάφη της Δυτικής Όχθης.

Ο πυρηνικός παγκόσμιος πόλεμος βρίσκεται προ των πυλών αφού ο πρόεδρος των ΗΠΑ -πρώην πωλητής μεταχειρισμένων αυτοκινήτων- έχει μετατραπεί σε έναν αθεράπευτα σεξομανή. Ο σεΐχης, σε μια εκστρατεία εξόντωσης των εχθρών είχε σχεδιάσει ο πρόεδρος να απαχθεί από μια αντάρτικη ομάδα, τον Απελευθερωτικό Στρατό του Μεντοκίνο, όργανο της υπηρεσίας, που τον μεταμόρφωσε σε παρανοϊκό, ντοπαρίζοντάς τον με αμφεταμίνες, LSD και ντοπαμίνες και αφήνοντάς τον σε ένα δωμάτιο με πόρνες για ένα εικοσιτετράωρο. Από την άλλη πλευρά, το αντίπαλο δέος, ο γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της ΕΣΣΔ, είναι νεκρός εδώ και μια δεκαετία αλλά χάρη στη σοβιετική τεχνολογία μπορεί όχι μόνο να κινείται αλλά και να βγάζει ξύλινους λόγους, με την ανάμιξη φράσεων από τις ομιλίες του παρελθόντος. Η νουβέλα του Σπίνραντ έχει αίσιο τέλος. Οι δύο ηγέτες του κόσμου, ύστερα από μια ζωντανή συζήτηση στην αμερικανική τηλεόραση, συμμαχούν απέναντι στον παράφρονα σεΐχη και ο πλανήτης σώζεται από την πυρηνική απειλή.



Η μελλοντική ιστορία

Το 1985, σε μια ανύποπτη εποχή, ο Νόρμαν Σπίνραντ, Αμερικανός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας, θέλησε να γράψει μια νουβέλα με άφθαστο χιούμορ για ένα νεαρό Αραβα ηγετίσκο που αυτοανακηρύσσεται ηγέτης των μουσουλμάνων και κηρύσσει την Τζιχάντ. Σκοπός του ήταν να σατιρίσει τα παιχνίδια εξουσίας στις ΗΠΑ και τη γραφειοκρατική κάστα που κυβερνά στη Σοβιετική Ένωση. Από την άλλη, σαρκάζει τον ισλαμικό φονταμενταλισμό, προβλέποντας πολύ πριν ότι θα υπάρξουν μεγαλομανείς όπως ο Σαντάμ Χουσεΐν ή θρησκόληπτοι όπως οι Ταλιμπάν, αλλά και τις κατακτητικές διαθέσεις του Ισραήλ. Δεν μπορούσε φυσικά να προβλέψει ότι το βιβλίο του θα γινόταν πραγματικότητα με τις επιθέσεις των φονταμενταλιστών στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον. Ο μελλοντικός κόσμος που περιγράφει μοιάζει με τη σύγχρονη πραγματικότητα. Ο Χάσαν είναι μια καρικατούρα του Οσάμα Μπιν Λάντεν, ενώ το κρατίδιό του προσομοιάζει στο Αφγανιστάν των Ταλιμπάν. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ θυμίζει τον προκάτοχο του Μπους Τζούνιορ, αλλά η συμμαχία ΗΠΑ - Ρωσίας για τον ιερό πόλεμο έχει ήδη πραγματωθεί και ο φόβος για μια επίθεση με πυρηνικά όπλα είναι διάχυτος. Δεν είναι το μοναδικό βιβλίο του Σπίνραντ που, μέσα από μια καυστική σάτιρα, προειδοποιεί για ένα ζοφερό μέλλον. Στους «Πράκτορες Του Χάους», βιβλίο γραμμένο το '70, μετά την καταστολή των ελευθεριακών κινημάτων σε ΗΠΑ και Ευρώπη, ο Σπίνραντ προβλέπει όχι μόνο την ανάπτυξη του αντάρτικου πόλεων αλλά και τις σκοτεινές σχέσεις που θα αναπτύξει με την κρατική εξουσία. Στο «Russian Spring» προέβλεψε τις πολιτικές αλλαγές σε Ευρώπη και ΗΠΑ μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Ενώ ένα άλλο βιβλίο του, «Οι Ειδήσεις στις 11», μελετά όχι μόνο την οικοτρομοκρατία, ένα φαινόμενο που πήρε διαστάσεις την τελευταία δεκαετία από την οργάνωση «Μέτωπο Για την Απελευθέρωση των Ζώων» μέχρι τον Γιουναμπόμπερ, αλλά και την τρομακτική γοητεία της τηλεόρασης, που είναι ικανή να μετατρέψει μια ομάδα φανατικών σε αστέρια της βραδινής ζώνης.

«Η επιστημονική φαντασία», εξηγεί στις συνεντεύξεις του, «είναι ένα παράξενο είδος, αφού περιγράφει καταστάσεις μη υπαρκτές αλλά με ένα ρεαλιστικό τρόπο. Είναι η γραφή που καταργεί τα σύνορα ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα». Τα περισσότερα βιβλία του στρέφονται ενάντια στην εξουσία και τις προσπάθειες χειραγώγησης των ανθρώπων. Όπως γράφει ο ίδιος, «όταν ένα κίνημα γίνει ιδεολογία, διανοητικό κατασκεύασμα, γίνεται άλλη μια μορφή φασισμού. Κάθε φιλοσοφία, που γίνεται άλλη μια συνταγή για το πώς θα έπρεπε να είναι ο κόσμος, είναι φασιστική και μισητή». Στις σημερινές συνθήκες, η ματιά του Σπίνραντ είναι απαισιόδοξη: «Η νέα ιδέα στην πολιτική τώρα είναι ότι δεν υπάρχουν ιδέες· το μόνο που υπάρχει είναι η οικονομία της αγοράς. Το μόνο που θέλουν όλοι είναι να κερδίσουν περισσότερα χρήματα».

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΟΠΟΥΛΟΣ, ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 23/11/2001