Θεραπευτική εκπαίδευση

«Ουσιαστικά δεν έχουμε το δικαίωμα να μιλάμε για κανονικότητα ή ανωμαλία στην εσωτερική ζωή ενός παιδιού ούτε και στην εσωτερική ζωή των ανθρώπων συνολικά… Δεν κερδίζει κανείς πολλά από έναν τέτοιο χαρακτηρισμό και το πρώτο πράγμα που πρέπει να συμβεί είναι ο ιατρός ή ο δάσκαλος να μην επιλέξει μια τέτοιου είδους αξιολόγηση, αλλά να προχωρήσει πέρα από τον τρόπο που οι άνθρωποι συνηθίζουν να σκέφτονται» (Rudolf Steiner).

Μιλώντας το 1924, όταν η γενική στάση απέναντι στα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν ήταν καθόλου διαφωτισμένη, ο Steiner έδωσε αυτό τον θεμελιώδη κύκλο διαλέξεων σε μια μικρή ομάδα δασκάλων και γιατρών ως βάση για το μελλοντικό τους έργο. Στο σημερινό πολιτισμικό πλαίσιο, οπισθοδρομικές ιδέες, όπως ο κοινωνικός δαρβινισμός και η ευγονική, ήταν όχι μόνο ανεκτές αλλά και δημοφιλείς (περίπου 15 χρόνια μετά την παράδοση αυτών των διαλέξεων, οι Ναζί ξεκίνησαν το λεγόμενο πρόγραμμα ευθανασίας). Αντίθετα, ο Steiner ήταν αφοσιωμένος στο προοδευτικό έργο της ειδικής αγωγής και, σύμφωνα με τα λόγια ενός από τους παρευρισκόμενους, «έδωσε το μάθημα με ευχαρίστηση και ικανοποίηση».

Ο Steiner περιγράφει τις πολικότητες της ασθένειας και αντλεί θεραπευτικές κατευθύνσεις από μια ολοκληρωμένη ανάλυση. Εξετάζει λεπτομερώς πολλές μεμονωμένες περιπτώσεις και δίνει υποδείξεις για τις θεραπευτικές ασκήσεις, τη διατροφή και τα φάρμακα. Δηλώνει ότι το «Εγώ» σχετίζεται άμεσα με το φυσικό σώμα και ότι το πνεύμα και η ψυχή πρέπει να λαμβάνονται υπόψη κατά τη διάγνωση. Σε όλη τη διάρκεια των διαλέξεων, ο Steiner προσφέρει πολύτιμες συμβουλές για την αυτοανάπτυξη των εκπαιδευτικών, τονίζοντας την ανάγκη για ενθουσιασμό, χιούμορ και θάρρος.

Όπως και οι διαλέξεις του Steiner για τη γεωργία, το μάθημα αυτό είχε τεράστιο διεθνή αντίκτυπο, εμπνέοντας τη δημιουργία εκατοντάδων σχολείων και κοινοτήτων για άτομα με ειδικές ανάγκες, συμπεριλαμβανομένων των κινημάτων Camphill και Steiner για την ειδική αγωγή. Επαναστατικές στην προσέγγιση, οι μακρόπνοες προοπτικές αυτών των διαλέξεων αποτελούν ζωντανή πηγή έμπνευσης τόσο για τους επαγγελματίες και τους γονείς, όσο και για όσους αναζητούν πνευματική ενόραση.