Το κόκκινο και το μαύρο

Στα 47 του χρόνια ο Στεντάλ τυπώνει Το κόκκινο και το μαύρο. Το μυθιστόρημα αυτό θα τον τοποθετήσει αργότερα - δίπλα και ισότιμα - στον άλλο γίγαντα του αιώνα, τον Μπαλζάκ. Βρισκόμαστε στα 1830: εννιά χρόνια από τότε που, σχεδόν συνεχώς, ζει στο Παρίσι. Το κόκκινο και το μαύρο είναι, κατά κάποιον τρόπο, η εκτόνωση της συσσωρευμένης εννιάχρονης εμπειρίας του. Είναι το μυθιστόρημα από το οποίο το ιταλικό όνειρο απουσιάζει σχεδόν ολοκληρωτικά. Αν ο Στεντάλ σταματούσε σ' αυτό το βιβλίο, θα μπορούσε να ισχυριστεί κανείς πως η Ιταλία είχε πια απεμποληθεί.
Το μυθιστόρημα σκοπεύει, παράλληλα και ισόρροπα, δύο στόχους: τη μελέτη του ερωτικού πάθους και τη χρονικογράφηση της επαρχιώτικης και της παρισινής κοινωνίας στην τρίτη δεκαετία του 19ου αιώνα. Η υπόθεση του έργου είναι απλή, κλασική στη δομή της. Και δεν είναι καθ' εαυτή που δημιουργεί την παράξενη έλξη του βιβλίου αυτού.
Η αξία του είναι έξω και πέρα απ' την πλοκή. Ο ίδιος ο τίτλος, μυστηριώδης και επιδεχόμενος πολλές, παράλληλες ή αντιφατικές, ερμηνείες, αποτελεί μέρος του θελγήτρου του.