Δοσίλογοι στο φρούριο Κρήτη 1941-1944

“Την κατοχική περίοδο 1941 – 44 στην πατρίδα μας είχαμε δύο εχθρούς:
1) Τον «ΟΡΑΤΟ» και 2) τον «ΑΟΡΑΤΟ».
Ο «ορατός» ήταν οι Γερμανοί, οι Ιταλοί και οι Βούλγαροι. Ο λαός τους έβλεπε και αρκετές φορές μπόρεσε να αποφύγει αυτό τον εχθρό.
Ο δεύτερος εχθρός ήταν ο «ΑΟΡΑΤΟΣ».
Ο λαός τους ονόμασε «ΔΟΣΙΛΟΓΟΥΣ».
Ο λαός δεν τους έβλεπε και ήταν αυτοί, που άνοιγαν πόρτες για να υλοποιήσει ο «ΟΡΑΤΟΣ» εχθρός το κτηνώδες έργο του. Ήταν παντού, σε όλη την κρατική, σε πόλεις και χωριά, μηχανή, προσφέροντας με το αζημίωτο τις υπηρεσίες τους.
Ο «ορατός» εχθρός επέτρεπε στους «αόρατους» εχθρούς να πλουτίσουν εις βάρος των ανήμπορων, να αντιδράσουν εναντίον πατριωτών και όλων όσων είχαν ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ. … ...”
(Από τον πρόλογο του συγγραφέα)

… “Η μορφή του δοσιλογισμού δεν είναι μονοδιάστατη. Η προδοτική συμπεριφορά έναντι της πατρίδας και των συμπολιτών μας, πήρε ποικίλες μορφές στα χρόνια της γερμανοιταλικής κατοχής. Δοσίλογος δεν ήταν μονάχα ο κουκουλοφόρος, που κατέδιδε τον αντιστασιακό Έλληνα και την αγωνιζόμενη Ελληνίδα, ώστε να βασανιστεί, να οδηγηθεί στο στρατόπεδο συγκέντρωσης ή να εκτελεστεί. Ήταν κι ο κάθε ένας που με το πρόσχημα της κόσμιας συνεργασίας για τη διάσωσή της ζωής του και το συμφέρον της οικογένειάς του, πατούσε επί πτωμάτων και άφηνε στο διάβα του νεκρούς, από τις ενέργειες ή τις εσκεμμένες παραλήψεις του. Η συνεργασία αυτή ήταν, είτε άμεσα πολιτική, είτε γίνονταν με έμμεσο τρόπο μέσω διοικητικών, εμπορικών, οικονομικών, ιδεολογικών και προπαγανδιστικών διαύλων και μηχανισμών.
Τα τελευταία χρόνια γίνονται αρκετές ερευνητικές και εκδοτικές προσπάθειες στη χώρα μας, να αναδειχτούν πτυχές της ελληνικής αντίστασης την περίοδο του 2ου παγκοσμίου πολέμου. Κάποιες από τις εργασίες αυτές επικεντρώνονται σε όσους από τον ντόπιο πληθυσμό συνεργάστηκαν με τους κατακτητές. Το ανά χείρας βιβλίο είναι μια πρώτη τέτοια προσπάθεια. Να φωτίσει πτυχές του ελληνικού δοσιλογισμού την περίοδο εκείνη και συγκεκριμένα να αναδείξει το μέγεθος και την έκτασή του στο νησί της Κρήτης και ιδιαίτερα στο νομό Ρεθύμνου.”
(Από τον πρόλογο του Δρ. Ηλία Ν. Κοπανάκη)

“Ο Γιώργος Σταράκης ανήκει σε αυτούς, οι οποίοι δεν ξεχνάνε και σε αυτούς οι οποίοι δεν θα επιτρέψουν -όσο αυτό είναι δυνατόν- και στους υπόλοιπους να ξεχάσουν και αφήνει με αυτό το βιβλίο, μία θαυμάσια ιστορική παρακαταθήκη, σε συνέχεια και των υπολοίπων τριών πονημάτων του. Μέσα από την έρευνα των πρωτογενών πηγών, ιδιαίτερα από τα δικαστήρια Ρεθύμνου, αλλά και Ηρακλείου και Χανίων, αναδεικνύει εμφατικά, και τα θέματα των δοσίλογων, αλλά και άλλα θέματα της καθημερινότητας, της σκληρής εκείνης εποχής. Γεγονότων, που χωρίς την αλίευση από τον ιστορικό, δεν θα γινόταν ποτέ γνωστά σε εμάς.
Με ξεκάθαρο πνεύμα, κρατώντας απόσταση από ιδεοληψίες, με όσο το δυνατόν λιγότερη υποκειμενικότητα, δεν μπορεί να μην αποκαλύψει τους Έλληνες, οι οποίοι οδήγησαν Έλληνες στο θάνατο, ή ανθρώπους, οι οποίοι έδειξαν αδυναμία ή δουλικότητα απέναντι στον κατακτητή και συνεργάστηκαν μαζί του, υπό το άλλοθι ότι θα «πέθαιναν από την πείνα». Οι κακουχίες της κατοχής, η καταστροφή ολόκληρων χωριών, οι χιλιάδες νεκροί στην Κρήτη, άφησαν πολύ πόνο και αίμα. Κι όμως, υπήρχαν άνθρωποι που βοήθησαν σε αυτό, Έλληνες που κατέδιδαν Έλληνες, αλλά και Ελληνίδες, οι οποίες ξεπουλούσαν το κορμί τους, προσφέροντας έρωτα στους κατακτητές. …”
(Από τον Επίλογο του Γεωργίου Χ. Βήτα, Δικηγόρου παρ, Αρείω Πάγω)