Μνημεία της αρχαιότητας

Αυτός ο πρώτος τόμος, αφιερωμένος στα Μνημεία της Αρχαιότητας, μοιάζει με έναν γύρο του κόσμου με βολ-πλανέ πάνω από τα ομορφότερα δείγματα των αρχαίων πολιτισμών, μεταξύ των οποίων: το νεολιθικό με τους ογκόλιθους του Στόουνχετζ, την Αίγυπτο με τις πυραμίδες ή με το ναό του Καρνάκ, την Ελλάδα με την Ακρόπολη ή τους ναούς της Ποσειδωνίας, τη Μέση Ανατολή με την Περσέπολη των μεγάλων βασιλέων της Περσίας ή με την Παλμύρα, την πόλη της ερήμου, τη Ρώμη με το Κολοσσαίο ή το υδραγωγείο της Γέφυρας του Γκαρ, το βουδιστικό κόσμο με το φρούριο της Γιαοχέ ή τη μεγάλη στούπα του Μπορομπουντούρ, την προκολομβιανή εποχή με τη μυστηριώδη Τεοτιχουακάν.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

Κριτική:

Εκεί όπου η γκρίζα πέτρα δένει με το γαλανό του ουρανού ή το βαθυγάλαζο των νερών, με το σταχτοπράσινο του δάσους ή το κιτρινοπράσινο των λιβαδιών, με την ώχρα της ερήμου ή τη χρυσαφένια λάμψη του ηλιακού δίσκου. Ξεναγός μας σε αυτό το θαυμαστό, λυρικό ταξίδι σε τριάντα από το σημαντικότερα μνημεία της Γης ιδωμένα (και φωτογραφημένα) από ψηλά, ο ιστορικός της Τέχνης και της Αρχιτεκτονικής Ανρί Στιρλέν που με το πυκνό σχόλιο και τις επεξηγηματικές λεζάντες του μας εισάγει στα μυστικά κάθε τόπου.

Η περιδιάβαση σε όλα τα μήκη και πλάτη του χρόνου και στους πιο διαφορετικούς πολιτισμούς φτάνει και περισσεύει για να στοιχειοθετήσει τη μεγαλοσύνη του ανθρώπινου πνεύματος: από την αρχαιότερη πόλη του κόσμου, το αινιγματικό Μοχεντζοντάρο στην κοιλάδα του Ινδού ποταμού, στη σκυθρωπή πρωτεύουσα των Σουμερίων Ουρ, από τον μεγαλειώδη ναό του Αμμωνα-Ρα στο Καρνάκ της Αιγύπτου, στην απόκοσμη Μερόη του Σουδάν με τις θαυμαστές της λιλιπούτειες πυραμίδες, από την κυκλώπεια, προϊστορική ακρόπολη των «πολύχρυσων» Μυκηνών, στην κραταιά πρωτεύουσα του Δαρείου Περσέπολη, από την κατακαυμένη από τον Βεζούβιο Πομπηία, στη μυστηριώδη «καραβανούπολη» Γιαοχέ της Δυτικής Κίνας, από το μνημειακό Αγκόρ Βατ του Τζαγιαβαρμάν και των άλλων Χμέρ βασιλιάδων, στην ερημική πρωτεύουσα της Ζηνοβίας Παλμύρα, από την ιερή προκολομβιανή «πολιτεία των θεών» Τεοτιχουακάν του Μεξικού, στο αλλόκοτο και νεφοσκεπές Μάτσου Πίτσου των περουβιανών Ανδεων.

Κι ακόμη η περίκλειστη Πέτρα της Ιορδανίας, το μυθικό Τσιτσέν Ιτσά του Γιουκατάν, η «δική μας» ωκεάνια Δήλος, το νεολιθικό «υπερβόρειο» Στόουνχετζ, η χρυσοφόρα Ποσειδωνία στη Νότια Ιταλία, το αιματοβαμμένο Κολοσσαίο της Αιώνιας Πόλης, η αρχετυπική Ακρόπολη των Αθηνών, η τρυφηλή Ασπενδος της Παμφυλίας, η Μέριντα η «εσχάτη» στην Ισπανία, η κομψή και εξεζητημένη Εμπλα στη Συρία. Τέλος, ο κυκλώπειος ναός της Μνάχντρα στη Μάλτα, ο ταφικός ναός της βασίλισσας Χατσεψούτ και το Ραμσείο στην Αίγυπτο, το μαντείο του Απόλλωνα στα Δίδυμα της Μικράς Ασίας, η γέφυρα του Γκαρ στη Νιμ της Νότιας Γαλλίας.

Χάρη στις αεροφωτογραφίες μπορούμε να χαρούμε τα μέρη αυτά όπως κάποτε τα χαίρονταν οι θεοί. Να βιώσουμε την υπερβατικότητα του τοπίου, να ζήσουμε νοερά μέσα στις υπάρξεις που κάποτε τα κατοίκησαν ή καθοδήγησαν τις τύχες του λαού τους.

Τότε, παρακινημένοι από τη μοναδική ομορφιά τους, ίσως θελήσουμε να τα γνωρίσουμε από κοντά. Και επί τόπου πια, τριγυρισμένοι από τα λείψανα του παρελθόντος, να νιώσουμε στην ψυχή μας τη μυστική ανάσα της Ιστορίας.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΥΛΙΑΡΑΚΗΣ, Το ΒΗΜΑ, 10/06/2007

Κριτική:

Θέαμα που μόνον οι θεοί είχαν την ευκαιρία να απολαύσουν στο παρελθόν και που σήμερα μόνο ελάχιστοι τυχεροί αρχαιολόγοι θαυμάζουν, κρύβει στις σελίδες της η πρωτότυπη έκδοση «Μνημεία της Αρχαιότητας, η ιστορία μας από ψηλά» (Εκδ. Κασταλία). Ως σύγχρονοι Ίκαροι, οι αναγνώστες με φτερά τους τις σελίδες του βιβλίου έχουν την ευκαιρία να κάνουν μια βόλτα πάνω από τον κόσμο και να δουν με μια διαφορετική ματιά σημαντικά μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς, με ιστορία που γυρνά πίσω έως και 6.000 χρόνια.

Από τα πρώτα δείγματα μνημειακής αρχιτεκτονικής- τον κυκλώπειο ναό της Μνάχντρα στη Μάλτα- που χρονολογούνται στο 4.000 π.Χ. έως την εντυπωσιακή πολιτεία των Ίνκας - το Μάτσου Πίτσου στο Περού- του 16ου αιώνα μ.Χ., 30 συνολικά μνημεία από τη Μέση Ανατολή και την Ινδία έως την Ευρώπη και τη γη των Μάγιας και των Ίνκας στη Νότια Αμερική αποκαλύπτονται με έναν ιδιαίτερο τρόπο: μέσα από 90 συνολικά αεροφωτογραφίες.

Το κάθε μνημείο μέσα από τις εναέριες λήψεις αποκτά στα μάτια του επισκέπτη- αναγνώστη μια άλλη διάσταση και αφήνει να αναδειχθεί το μεγαλείο του, καθώς οι αεροφωτογραφίες αναδεικνύουν το μέγεθος, την έκταση του τοπίου μέσα στο οποίο αυτά εντάσσονται, επιτρέπουν να γίνει κατανοητό το σχέδιο και η οργάνωσή τους, και να εκτιμηθούν ως τεχνολογικά επιτεύγματα. Και αν οι αεροφωτογραφίες είναι εκείνες που κάνουν την έκδοση ξεχωριστή, την παράσταση κλέβουν τα αναδιπλούμενα καρέ, τα οποία όταν ξετυλίγονται αποτελούν μια ακόμη εντυπωσιακή αποκάλυψη.
Δεν είναι όμως μόνον οι εικόνες που «μιλούν» στη συγκεκριμένη έκδοση. Κλειδιά για την ανάγνωσή τους είναι τα ευσύνοπτα και περιεκτικά κείμενα που τις συνοδεύουν και τα οποία υπογράφει ο ιστορικός Τέχνης και Αρχιτεκτονικής, συγγραφέας και δημοσιογράφος Ηenri Stierlin. Κείμενα που δίνουν το στίγμα του κάθε τόπου, προσφέρουν τις κυριότερες πληροφορίες και συντροφεύουν τον αναγνώστη στο ταξίδι του σαν να είχε μαζί του ξεναγό.

Μαίρη Αδαμοπούλου, Τα Νέα, 6/7/2007