Τα επαγγελματικά βιβλία και το απόσπασμα εξ αυτών

Ο θεσμός των εμπορικών βιβλίων διαμορφώθηκε στο μεσαίωνα μαζί με το πρώτο εμπορικό δίκαιο. Κι εμπλουτίσθηκε εξαρχής με αποδεικτική για τις ιδιωτικές διαφορές λειτουργία, την οποία υιοθέτησε και η πρώτη μας Πολιτική Δικονομία. Η επιστήμη του δικονομικού δικαίου, όμως, δεν χάρισε στο θεσμό αυτόν τη φροντίδα που του όφειλε. Ίσως, γιατί σχημάτισε τη γνώμη ότι η φροντίδα εκείνη ήταν καθήκον της επιστήμης του εμπορικού δικαίου.

Ο Κώδικας Πολιτικής Δικονομίας γενίκευσε το θεσμό για να τον αφιερώσει στα ενγένει επαγγελματικά βιβλία. Η επιστήμη του δικονομικού δικαίου, όμως, δεν μπόρεσε ν’ απομακρυνθεί από την πρώτη τακτική της. Και αυτό, ατυχώς, εμπόδισε την αξιοποίηση του θεσμού στη δικαστηριακή πρακτική. Διότι, όπως είναι γνωστό, τα δικαστήρια έχουν εξοικείωση κυρίως με τη δικονομική θεωρία - ενώ, κατά κανόνα, παραμένουν ξένα προς τη θεωρία του εμπορικού δικαίου, ιδίως μάλιστα τη νεότερη.

Η παρούσα μελέτη, που αποτελεί ανάπτυξη εισηγήσεως του συγγραφέα σ’ εκδήλωση που διοργάνωσε η Μακεδονική Ένωση Εμπορικού Δικαίου, φιλοδοξεί να καλύψει το κενό που αφήνει ακόμη η θεωρία του δικονομικού δικαίου. Και η φιλοδοξία της, πρέπει να τονίσουμε, δικαιώνεται πλήρως από τα ζητήματα που φέρνει στην επιφάνεια και από τις θέσεις που παίρνει σ’ αυτά - ζητήματα, σημειωτέον, που σήμερα παράγονται ή καθορίζονται και από την τεχνική των ηλεκτρονικών υπολογιστών.