Μούσα παιδική

Το βιβλίο αυτό δεν είναι για παιδιά κι ας λέγεται Στράτωνος Μούσα Παιδική. Είναι βιβλίο με αρχαία παιδεραστικά ποιήματα, ανθολογημένα από αρχαίους, επίσης, λόγιους. Μέσα στην «Παλατινή Ανθολογία» η Παιδική Μούσα απαρτίζει την δωδέκατη ομάδα, το δωδέκατο από τα δεκάξι βιβλία της Ανθολογίας. Καταρτίστηκε στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές του δέκατου αιώνα, επί Λέοντος Σοφού, από τον πρωθιερέα των ανακτόρων Κωνσταντίνο Κεφαλά και διασώθηκε σε ένα και μοναδικό χειρόγραφο, που βρέθηκε το 606 στην Παλατινή Βιβλιοθήκη της Χαϊδελβέργης, πρωτεύουσας του πάλαι ποτέ Παλατινάτου.
Τα περισσότερα ποιήματα που περιέχει η Παιδική Μούσα ανήκουν στον ποιητή Στράτωνα (2ο μ.Χ. αι.). Κατά μία άποψη, ολόκληρο το δωδέκατο βιβλίο αποτελεί τμήμα ανθολογίας, που είχε καταρτίσει ο Στράτων, και ο Κεφαλάς το περιέλαβε μέσα στη γενικότερη, θεματικής δομής, ανθολογία του. Πιθανότερο όμως θεωρείται ότι ο Στράτων είχε δημοσιεύσει μια ομότιτλη συλλογή με δικά του ποιήματα και αργότερα ο Κεφαλάς ή κάποιος άλλος συγκέντρωσαν υπό τον τίτλο της συλλογής του Στράτωνος και όσα άλλα παρόμοια στο θέμα ποιήματα βρήκαν σε παλαιότερες ανθολογίες ή ποιητικές συλλογές. Χαρακτηριστικό είναι ότι έχουν περιληφθεί, από παρερμηνεία προφανώς, και μερικά ποιήματα που δεν ανήκουν σ’ αυτή την ερωτική κατηγορία.
Πέρα όμως από τη θεματογραφία τους, που ποιητικά δεν βαραίνει, πολλά από τα κείμενα της Μούσας αποτελούν ποιητικά αριστουργήματα εκφραστικής λεπτότητας, ανθρώπινης τρυφεράδας, αλλά συχνά και τραγικού σπαραγμού. Η σκληράδα της ζωής στις διάφορες περιπτώσεις και φάσεις της, καθώς και το ερωτικό αδιέξοδο, δίνεται με χίλιους τρόπους, πράγμα που τους χαρίζει γενικότερο πνευματικό και ανθρώπινο ενδιαφέρον, όπως ακριβώς συμβαίνει και με την ποίηση του Κ. Π. Καβάφη.
Συνολικά, στο δωδέκατο βιβλίο αντιπροσωπεύονται 29 ποιητές της Ελληνιστικής, κυρίως, εποχής. Αυτοί με αλφαβητική σειρά είναι: Αλκαίο ο Μεσσήνιος, Αλφειός ο Μυτιληναίος, Αντίπατρος ο Σιδώνιος, Άρατος ο Σολεύς, Αρτέμων, Ασκληπιάδης ο Αδραμυττινός, Ασκληπιάδης ο Σάμιος, Αυτομέδων, Γκλαύκος, Διοκλής, Διονύσιος ο Κυζικηνός, Διοσκορίδης, Εύηνος ο Πάριος, Θυμοκλής, Ιούλιος Λεωνίδας ο Αλεξανδρινός, Καλλίμαχος ο Κυρηναίος, Λαυρέας, Μελέαγρος ο Γαδαρεύς, Μνασάλκας ο Σικυώνιος, Νουμήνιος ο Ταρσεύς, Πολύστρατος, Ποσείδιππος, Ριανός ο Κρης, Στράτων ο Σαρδιανός, Σκυθίνος, Φανίας, Φιλόδημος ο Γαδαρεύς, Φλάκος Σταττύλιος και Φρόντων.