Κανδηλάπτης, Γεώργιος

Ο Γεώργιος Κανδηλάπτης - Κάνις γεννήθηκε στην Αργυρούπολη του Πόντου το έτος 1881. Απεφοίτησε από το Φροντιστήριο Αργυρουπόλεως και από το σχολ. έτος 1899-1900 διορίσθηκε δημοδιδάσκαλος. Δίδαξε σε σχολεία της περιοχής και ταυτόχρονα προσέφερε πολύτιμες υπηρεσίες στον ελληνισμό, από διάφορες υπεύθυνες θέσεις, όπως μέλος εξεταστικών επιτροπών, Γραμματέας της μητροπόλεως Χαλδίας, οργανωτής και υπεύθυνος συλλόγων, εκπρόσωπος των ομογενών κατά την περίοδον της ανταλλαγής των πληθυσμών κ.α. Από το 1899 που άρχισε να ασκεί το λειτούργημα του διδασκάλου, κατέγραφε την ιστορία της περιοχής και συνέλεξε πολύτιμα στοιχεία για τη λαογραφία και τη δημώδη ποίηση. Μελέτησε τα μοναστήρια και τα φρούρια της Χαλδίας και αντέγραψε πολύτιμους κώδικες. Δημοσίευσε τα βιβλία Ξυνωρίς και Εαρινόν Ρόδον, (Τραπεζούς 1911 και 1913) και πλήθος άρθρων στις εφημερίδες Φάρος της Ανατολής της Τραπεζούντας, Αργοναύτης του Βατούμ. Κατά τις δραματικές ώρες της ανταλλαγής διέσωσε και μετέφερε στην Ελλάδα ιστορικά και λαογραφικά κειμήλια από τις Ι. Μονές και την Μητρόπολη Χαλδίας, τα οστά του Αυτοκράτορα της Τραπεζούντας Αλεξίου του Μεγαλοκομνηνού και την περίφημη βιβλιοθήκη της Αργυρουπόλεως "Ο Κυριακίδης". Στην Ελλάδα εργάσθηκε ως δημοδιδάσκαλος στο Νομό Έβρου μέχρι τη συνταξιοδότησή του. Για την εν γένει δράση του παρασημοφορήθηκε δύο φορές από την πολιτεία και έτυχε και άλλων διακρίσεων και τιμών. Παράλληλα συνέχισε το συγγραφικό του έργο. Δημοσίευσε δέκα βιβλία και πολυάριθμες μονογραφίες και άρθρα σε επιστημονικά περιοδικά και εφημερίδες. Το ανέκδοτο έργο του, που σύντομα θα εκδοθεί, είναι πολύ σημαντικό και μεγαλύτερο σε έκταση. Απεβίωσε το 1971 και ετάφη στην Αλεξανδρούπολη.