Μάρκοβιτς, Μιχαήλο

Ο Μιχαήλο Μάρκοβιτς γεννήθηκε το 1923 στο Βελιγράδι. Το 1940 έγινε μέλος της Κομμουνιστικής Νεολαίας της Γιουγκοσλαβίας. Στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο συμμετείχε στην Γιουγκοσλαβική Αντίσταση στο φασισμό ως μέλος των Παρτιζάνων. Το 1944 έγινε μέλος τουΚομμουνιστικού Κόμματος της Γιουγκοσλαβίας. Πήρε διδακτορικό στη Φιλοσοφία το 1955 από το Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου, ενώ αργότερα πήρε και διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Δίδαξε στα Πανεπιστήμια του Βελιγραδίου, του Μίσιγκαν και της Φιλαδέλφειας. Στη δεκαετία του '60 ο Μάρκοβιτς μαζί με τους Γκάιο Πέτροβιτς, Πρέντραγκ Βρανίτσκι, Λιούμπομιρ Τάντιτς και άλλους ίδρυσαν την Ανθρωπιστική Μαρξιστική φιλοσοφική Σχολή Πράξις καθώς και ένα ομώνυμο περιοδικό. Η Σχολή Πράξις εξέφραζειδέες του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού, της συμμετοχικής δημοκρατίας και ενός μοντέλου αυτοδιαχείρισης ριζικά διαφορετικού από αυτό που ίσχυε τότε στη Γιουγκοσλαβία. Ήρθαν σε σφοδρή σύγκρουση με την πολιτική κληρονομιά του σταλινισμού αλλά και με το καθεστώς του Γιόσιπ Μπροζ Τίτο. Ο Μάρκοβιτς το 1975 απώλεσε τη θέση Καθηγητή που είχε στο Πανεπιστήμιο του Βελιγραδίου εξαιτίας των απόψεών του. Ωστόσο διατήρησε τη θέση του στη Σερβική Ακαδημία Επιστημών μέλος της οποίας παρέμεινε μέχρι το θάνατό του. Το 1986, ως μέλος της Σερβικής Ακαδημίας Επιστημών, και ύστερα από πρωτοβουλία του ακαδημαϊκού λογοτέχνη και αντιφρονούντα Ντόμπριτσα Τσόσιτς, συνέγραψε μαζί με άλλους Σέρβους διανοούμενους το Μνημόνιο της Σερβικής Ακαδημίας πάνω στα κοινωνικά προβλήματα της Γιουγκοσλαβίας. Το κείμενο θεωρήθηκε έναυσμα μιας σύγχρονης σερβικής πατριωτικής πολιτικής αλλά και κατηγορήθηκε ως μια προκλητική επανεμφάνιση του σερβικού εθνικισμού. Κατά τις αρχές της δεκαετίας του '90, ο Μάρκοβιτς έγινε μέλος τουΣοσιαλιστικού Κόμματος της Σερβίας υπό τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Αρχικά διετέλεσε αντιπρόεδρος του κόμματος και στενός συνεργάτης του Μιλόσεβιτς. Εντούτοις, σταδιακά άρχισε να διαφωνεί με τις πολιτικές του Μιλόσεβιτς, συγκροτώντας εσωκομματική αντιπολίτευση σε αυτόν. Εν τέλει διαγράφηκε από το κόμμα το 1995. Την ίδια χρονιά υποστήριξε πως υπήρξε μάρτυρας της Συμφωνίας μεταξύ Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ και Ράντοβαν Κάρατζιτς. Παρά τις διαφωνίες με τον Μιλόσεβιτς ο Μάρκοβιτς παρέμεινε υπέρμαχος της σερβικής πατριωτικής πολιτικής, σφοδρός πολέμιος των δυτικών δυνάμεων και του ΝΑΤΟ ενώ, επιπλέον, συνέχιζε να είναι οπαδός της Σοσιαλιστικής Αυτοδιαχείρισης αλλά και της προοπτικής μιας Βαλκανικής Συνομοσπονδίας. Έφυγε από τη ζωή στις 7 Φεβρουαρίουτου 2010.