Νταλί, Σαλβαντόρ

Ο Σαλβαντόρ Νταλί γεννήθηκε στις 11 Μαίου 1904 στη μικρή πόλη Figueras της Καταλωνίας. Ο Νταλί πέρασε την παιδική του ηλικία στο Figueras καθώς και στo εξοχικό σπίτι της οικογένειας Νταλί κοντά στο ψαράδικο χωριό Cadaques, όπου οι γονείς του έχτισαντο πρώτο του στούντιο. Τα παιδικά και εφηβικά του χρόνια θα επηρεάσουν σημαντικά την κατοπινή του εξέλιξη. Ο Νταλί αγάπησε με πάθος τα τοπία της νεότητάς του, τα μελαγχολικά αυτά τοπία που συναντάμε σαν άμεση παρουσία στους πίνακες του. Η σχέση του Σαλβαδόρ με την οικογένεια του ήταν καθοριστικής σημασίας για τη διαμόρφωση της καλλιτεχνικής του προσωπικότητας.
Η καλλιτεχνική του δεινότητα άρχισε να διαμορφώνεται στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Μαδρίτης και κάτω από την επίδραση της Ιταλικής Μεταφυσικής Σχολής. Εκείνη την εποχή, o Νταλί θα ζωγραφίσει τα πρώτα του κυβιστικά έργα. Σύντομα η Ακαδημία θα του φανεί πολύ συντηρητική. Το κίνημα του ιμπρεσιονισμού και οι νέες αναζητήσεις θα τον οδηγήσουν σε άλλους χώρους, εκεί όπου θα συνδεθεί μεόλους τους επαναστάτες δημιουργούς της εποχής: Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα, Λουί Μπουνιουέλ, Πέντρο Γκαρθίας, Ευγένιο Μοντέζ και Ραφαέλ Μπαράντες.
Αυτή η πρώτη περίοδος, γνωστή ως «πρώιμη περίοδος», περιλαμβάνει έργα που ανήκουν σε διάφορα καλλιτεχνικά στυλ: ιμπρεσσιονιστικά, κυβιστικά , ακαδημαϊκές μελέτες και ρεαλιστικές εργασίες πάνω στο γερμανικό Μπαρόκ.
Σουρρεαλιστική περίοδος (1929-40)
Το 1929, ο Νταλί γίνεται δεκτός στην ομάδα των σουρεαλιστών, της οποίας ηγείτο ο Αντρέ Μπρετόν. Εκείνη τη χρονιά ο Νταλί γνωρίζει τη Γκαλά Ελυάρ, την τότε σύζυγο του ποιητή Πωλ Ελυάρ, η οποία γίνεται η μούσα του, πηγή έμπνευσης που ενσαρκώνει γι΄ αυτόν τα πάντα.
Σύντομα ο Νταλί γίνεται ένας ηγέτης του σουρεαλιστικού κινήματος, το οποίο υποστήριζε τη σημασία του υποσυνειδήτου και της ελεύθερης έκφρασης της φαντασίας, όπως εκφράζεται στα όνειρα, ελεύθερη από τον έλεγχο κάθε λογικής αιτιότητας. Το έργο του «Η αντίσταση της μνήμης» εξακολουθεί να είναι ένα από τα πιο φημισμένα σουρεαλιστικά έργα. Ωστόσο, γύρω στα μέσα της δεκαετίας του '30, οι σχέσεις του Νταλί με τους σουρεαλιστές άρχισαν να χαλάνε- έστω κι αν ο Νταλί πήρε μέρος στη Διεθνή Σουρεαλιστική Έκθεση του Παρισιού- και από το 1939 διακόπηκαν οριστικά Οι λόγοι αυτής της αμοιβαίαςαποξένωσης ήταν ότι, παρά την απόλυτη σύμπτωση ενδιαφερόντων σε ορισμένα σημεία (την υιοθέτηση των απόψεων του Φρόυντ κι ορισμένων πλευρών της ψυχαναλυτικής θεωρίας, καθώς και την πίστη στο ελεύθερο παιχνίδι της άλογης φαντασίας) οπωσδήποτε υπήρχαν από την αρχή σημεία διαφωνίας. Ο Νταλί πάντα αδιαφορούσε για τους πολιτικούς στόχους των σουρεαλιστών. Επίσης, ο ίδιος ο Νταλί άλλαξε σημαντικά στη διάρκεια της δεκαετίας του ΄30, κινούμενος προς ένα νέο στυλ, που έγινε γνωστό ως «κλασική περίοδος»
Από το 1941 Νταλί αφήνει πίσω το σουρεαλιστικό του στυλ, για μία πιο παγκόσμια καλλιτεχνική δήλωση.Tο ενδιαφέρον του μετατοπίζεται από την προσωπική παρατήρηση σε παγκόσμια θέματα, και συναρπάζεται από τη θρησκεία και τη σύγχρονη επιστήμη. Ο Νταλί στρέφεται στην Κλασική και την Αναγεννησιακή τέχνη για να εμπνευστεί, ενώ προσμένει με χαρά τις επιστημονικές ανακαλύψεις που έρχονται στο φως τη δεκαετία του '50. Ήθελε να είναι ο εκπρόσωπος της ατομικής εποχής, να ενώσει τις ανακαλύψεις της μοντέρνας επιστήμης με τη θρησκεία και το μυστικισμό.
Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Νταλί και η Γκαλά εγκαταστάθηκαν στις ΗΠΑ.Η περίοδος αυτή ήταν πολύ σημαντική για τον καλλιτέχνη. Εδώ ο Νταλί άρχισε να ζωγραφίζει μία σειρά από πορτραίτα τηςκοινωνικής ζωής. Το 1941 γράφει την αυτοβιογραφία του «Η Μυστική Ζωή του Σαλβαντόρ Νταλί».
Καθώς ο Νταλί απομακρύνθηκε από το σουρεαλισμό στη διάρκεια της κλασικής του περιόδου, άρχισε να ζωγραφίζει τις σειρές έργων που περιλαμβάνουν σύγχρονα γεγονότα, την ισπανική του κληρονομιά, επιστημονικά, ιστορικά και θρησκευτικά θέματα. Ανάμεσα στα πιο γνωστά από αυτά είναι: «Το Γεωπολιτικό Παιδί παρακολουθώντας τη γέννηση του Νέου Ανθρώπου», «Η ανακάλυψη της Αμερικής από το Χριστόφορο Κολόμβο» και «οΠαραισθησιογόνος Ταυρομάχος», που βρίσκονται στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Το 1974, ο Νταλί εγκαινιάζει το Τeatro Museo στο Figueras. Ακολούθησαν εκθέσεις στο Παρίσι και το Λονδίνο. Μετά το θάνατο της συζύγου του Γκαλά, το 1982, ηυγεία του άρχισε να καταρρέει. «Θα επιστρέφω στις έννοιες της χειμερίας νάρκης και της μετεμψύχωσης , που με απασχολούν και με πλημμυρίζουν με ένα συναίσθημα παρηγοριάς.» είχε γράψει στη "Μυστική Ζωή" πολύ πριν.
Ο Νταλί πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 1989 μετά από καρδιακό επεισόδιο.