Παρασκευαΐδης, Παναγιώτης

Ο Παναγιώτης Παρασκευαΐδης, γνωστός και έγκριτος ιστορικός, ασχολήθηκε τα τελευταία χρόνια με ένα σημαντικό ιστορικό γεγονός, ελάχιστα ερευνημένο. Ο συγγραφέας στηριζόμενος κυρίως σε Λεσβιακές πηγές (εφημερίδες, τοπικές εκδόσεις, αρχεία, κ.λπ.) και στα Αρχεία του Υπουργείου Εξωτερικών, μάς έδωσε μια πολυσέλιδη μελέτη που φωτίζει πολλές πτυχές της προσφυγιάς του Α΄ Διωγμού στη Λέσβο. «Ο Α΄ Διωγμός σαν επανάληψη παλαιών μικρών και μεγάλων “Τζουλουσιών” και σαν προανάκρουσμα του Β΄, είχε τη δική του βαρύτητα και το δικό του πόνο, στους τόσους πούνιωσε η μαρτυρική Αιολίδα κι η Ιωνία και έχοντας κι άλλες παράλληλες και παράπλευρες φρικώδεις πράξεις, όπως τη Γενοκτονία των Αρμενίων το 1915 και των Ποντίων το 1919, πολλά έχει να μας διδάξει», διαβάζουμε στον πρόλογο. Η μελέτη χωρίζεται στα παρακάτω κεφάλαια: Ο σχεδιασμός, Συμμετοχή Τούρκων Λέσβου, Η εκτέλεση, Τα γεγονότα, Άφιξη στη Μυτιλήνη, Το αδιέξοδο, Η διαβίωση, Κοινωνικές αλλαγές, Παραβατικότητα, Κοινωνική μέριμνα, Η αραίωση, Ο Νομάρχης Σπηλιωτόπουλος, Συμμαχικά Στρατεύματα στη Λέσβο, Γενοκτονία Αρμενίων, Η εκκένωση του Αϊβαλιού, Επισκέψεις του Βενιζέλου, Ο διχασμός, Η τελευταία φάση, Η παλιννόστηση. Πλούσιο είναι και το φωτογραφικό υλικό που πλαισιώνει τα κείμενα. Η μελέτηαυτή δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στον Η΄ τόμο (2006) των Αιολικών Χρονικών, που εκδίδει η Εταιρία Αιολικών Μελετών και πρόσφατα κυκλοφόρησε σε αυτοτελή βιβλίο από την «Επικοινωνία Αιγαίου Α.Ε.» και το βιβλιοπωλείο «Οδός Αλκαίου». Η δεύτερη μικρήαλλά μεστή και ενδιαφέρουσα μελέτη εξετάζει διάφορες επιβιώσεις του αρχαίου Αιολικού πολιτισμού στη σύγχρονη λαϊκή παράδοση. Δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο ΛΕ΄ τόμο (1993) του περιοδικού «Παρνασός» και πρόσφατα κυκλοφόρησε σε αυτοτελή βιβλίο από την«Επικοινωνία Αιγαίου Α.Ε.» και το βιβλιοπωλείο «Οδός Αλκαίου».