Ζέρβας, Ναπολέων

Ο Ναπολέων Ζέρβας αποτελεί μία από τις πλέον σημαντικές προσωπικότητες της σύγχρονης Ελλάδας, καθώς πρωταγωνίστησε σε όλα σχεδόν τα γεγονότα που επέκτειναν τα σύνορά της. Γεννήθηκε στην Άρτα το 1891. Συμμετείχε στους Βαλκανικούς Πολέμους του 1912 - ’13 και διακρίθηκε στη μάχη του Κιλκίς. Ακολούθως το 1916 πολέμησε ηρωικά κατά των Γερμανοβουλγάρων στο Μακεδονικό Μέτωπο. Είναι ενδεικτικό το γεγονός πως από την ένταξή του στο στράτευμα το 1910, ως Δεκανέας, μέσα σε μια δεκαετία λαμβάνει τους βαθμούς «επ’ ανδραγαθία» λόγω της γενναιότητάς του στα πεδία των μαχών. Τον Σεπτέμβριο του 1941 θα ιδρύσει τον ΕΔΕΣ, με βασικό στόχο την απελευθέρωση της χώρας από τα στρατεύματα του Άξονα. Θα βγει στο βουνό μαζί με τους πρώτους αντάρτες του τον Ιούλιο του1942 και θα ξεκινήσει η δράση του. Χωρίς τον Ζέρβα δεν θα γινόταν ο Γοργοπόταμος. Οι κατακτητές αναγκάστηκαν να τον επικηρύξουν με το ποσό των 100.000.000 δραχμών. Το ΕΑΜ, αν και συνεργάστηκε μαζί του για το σαμποτάζ, του πρότεινε πολλάκις να ενταχθεί στην οργάνωσή του για να πετύχει τους δικούς του σκοπούς. Ο Ζέρβας ήθελε τη συνεργασία και όχι την υποταγή του στο ΕΑΜ. Η άρνησή του έφερε ένοπλες επιθέσεις του ΕΛΑΣ κατά του ΕΔΕΣ που συνεχίστηκαν μέχρι και τα Δεκεμβριανά. Παράλληλα, η δράση τουΕΔΕΣ προβλημάτισε ακόμη περισσότερο τους κατακτητές τα επόμενα χρόνια. Οι μάχες του Μακρυνόρους (Ιούλιος 1943), της Νεράιδας (Οκτώβριος 1943), του Αρχάγγελου Πρεβέζης (Ιούλιος 1944), της Μενίνας (Αύγουστος 1944) ήταν μερικές από τις πλέον σημαντικές. Η αποστράτευση του ΕΔΕΣ έγινε τυπικά με τη συμφωνία της Βάρκιζας τον Φεβρουάριο του 1945. Ακολούθως ο Ζέρβας πολιτεύτηκε ενεργά μέχρι το 1950. Πέθανε το 1957.