Έννοιες και όροι του Κορνήλιου Καστοριάδη

Σε μια εποχή που προβεβλημένοι στοχαστές αναλώνονται είτε σε αναμασήσεις παρωχημένων θέσεων είτε σε λεκτικά πυροτεχνήματα, που εξυπηρετούν επικοινωνιακούς σκοπούς, ο λόγος του Καστοριάδη, που στηρίζεται στο επιχείρημα, δηλαδή στο αδιάσειστο θεμέλιο της φιλοσοφίας, προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε όσους αναζητούν αιτίες και ερμηνείες των κοινωνικών γεγονότων.
Υπάρχει όμως μια δυσκολία με την οποία έρχεται αντιμέτωπος ο αναγνώστης όταν επιχειρήσει την προσπέλαση των έργων του Καστοριάδη. Η δυσκολία αναφέρεται στους όρους και τις έννοιες που ο ίδιος δημιουργεί, πλάθει, μεταπλάθει, παραλλάσσει ή τους αποδίδει ειδικό και ιδιαίτερο περιεχόμενο.
Αυτοί οι όροι και έννοιες, που αποτελούν δομικό συστατικό της γλώσσας και της σκέψης του, αν δεν τρομάζουν, πάντως αποθαρρύνουν όσους δεν έχουν παρακολουθήσει τον ίδιον να τους αποσαφηνίζει.
Σκοπός αυτής της έρευνας είναι να αποτελέσει αφ' ενός ένα εισαγωγικό βοήθημα για όποιον θέλει να προσεγγίσει το λόγο του Καστοριάδη και αφ' ετέρου ένα χρήσιμο εργαλείο για τους πιο εξοικειωμένους μελετητές. Αρχικά συγκεντρώθηκαν για πρώτη φορά μαζί οι περισσότεροι από τους ειδικούς όρους του Έλληνα στοχαστή, όπως εμφανίζονται στα κείμενα που έγραψε από το 1944 έως το θάνατό του το 1997, και στη συνέχεια αναζητήθηκαν τα ακριβέστερα παραθέματα όπου ο ίδιος τους επεξηγεί ή τους ορίζει. Βεβαίως αυτά δεν είναι τα μόνα ή τα "σωστά"· είναι αυτά που οι επιμελητές έκριναν ως πιο αντιπροσωπευτικά. Η τελική κρίση εναπόκειται στον αναγνώστη.