Η καταγωγή και η εξέλιξη του ανθρώπου

Τα εκλαϊκευτικά κείμενα που επιλέχτηκαν από το περιοδικό "Θέματα Παιδείας" για την καταγωγή κοα την εξέλιξη του ανθρώπου, των σοβιετικών συγγραφέων Α. Νόβικοφ κοα Μ.Σ. Πλισέτσκι αντίστοιχα, στέλνουν αδιάβαστους όσους πιστεύουν ότι η επιστήμη είναι σκοτεινή και μυστήρια υπόθεση. Το αντίθετο· η επιστημονική θεώρηση φωτίζει και ξεκαθαρίζει τα μυστήρια της ζωής λειτουργώντας στο κοινωνικό επίπεδο ανατρεπτικά κι επαναστατικά. Και γι' αυτό είναι μπροστά από τον καιρό της.
Ένα τέτοιο παράδειγμα η θεωρία της εξέλιξης, που διατύπωσε πριν από 150 χρόνια ο Άγγλος Κάρολος Δαρβίνος. Υποστηρίζοντας την προέλευση των σύγχρονων ποικίλων ειδών από κάποιους κοινούς προγόνους κι εξηγώντας την εξέλιξή τους με τη διαδικασία της φυσικής επιλογής (επικράτηση εκείνων των ειδών που ήταν ικανά να προσαρμοστούν στις αλλαγές του περιβάλλοντος, να μεταλλαχτούν), κατέστησε άθελά του περιττό το "δημιουργό" Θεό, ξεσηκώνοντας γι' αυτό θύελλα αντιδράσεων από την πλευρά της Εκκλησίας και της εξουσίας. Αντίθετα οι ηγέτες του διεθνούς εργατικού κινήματος, οι Κάρολος Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς, όχι μόνο αποδέχτηκαν τη δαρβινική θεωρία της καταγωγής του ανθρώπου από προγονικά ζώα, αλλά ερμήνευσαν την ειδοποιό διαφορά του από τα άλλα είδη αναζητώντας στους υλικούς-κοινωνικούς όρους ζωής των πιθηκόμορφων προγόνων του την εξήγηση της ανωτερότητάς του. Απέδειξαν έτσι ότι η "ανθρωποποίηση" είναι αποτέλεσμα από ένα σημείο και ύστερα αλλαγών στον τρόπο ζωής των προγόνων μας (όχι πια με φυσική επιλογή, αλλά με την εργασία, αλλαγή από τον άνθρωπο του φυσικού περιβάλλοντος και μαζί και της ανθρώπινης φύσης). Η τέτοια -διαλεχτική υλιστική- φιλοσοφική θεώρηση του κόσμου κάλυψε έτσι το τρωτό σημείο της δαρβινικής θεωρίας, που άφηνε περιθώρια για συμβιβασμούς με τις ιδεαλιστικές αντιλήψεις. [...]