Κώστας Φιλίνης, ένας διανοούμενος της δράσης

Ανάμεσα στον θεωρητικό στοχασμό και την πολιτική πράξη, ο Κώστας Φιλίνης διένυσε τη μακρά ζωή του διατηρώντας πάντα την ίδια πίστη στη δυνατότητα αλλαγής του κόσμου ως αποτέλεσμα συντονισμένης δράσης και στρατηγικής. Σε αυτή την κατεύθυνση συνέκλιναν όλες του οι ενέργειες, εκεί συνταιριάστηκε η θεωρία με την πρακτική ή αλλιώς η πολιτική του στράτευση. Κομμουνιστής κατ' επιλογήν, προερχόμενος από ένα ιδιαίτερα εύπορο και μορφωμένο περιβάλλον, εντάχθηκε στο αριστερό κίνημα ως μάχιμο στέλεχός του, ζώντας τις περιπέτειές του στον 20ό αιώνα. Η σκέψη του δεν παρέμεινε στατική, άλλαξε μέσα στο διάβα των καιρών, αποτέλεσμα της ικανότητάς του να αφουγκράζεται το νέο και να το ενστερνίζεται. Υποστήριξε με πάθος το εγχείρημα της ανανεωτικής Αριστεράς, διαφοροποιήθηκε νωρίς από το σοβιετικό μοντέλο ασκώντας, όποτε χρειάστηκε, την κριτική του. Ευρωπαίος όσο λίγοι διανοητές και πολιτικοί της ελληνικής Αριστεράς, συνομίλησε με συνέπεια με το ευρωπαϊκό αντίστοιχο, αναζήτησε τις πολιτικές συμμαχίες και τις στρατηγικές που θα επανακαθόριζαν την έννοια της γηραιάς ηπείρου. Υποστήριξε τα κοινωνικά κινήματα επιχειρώντας να κατανοήσει τη δυναμική τους, να τα εντάξει στο δικό του πολιτικό σύμπαν σεβόμενος την αυτονομία τους.
Ο Φιλίνης δεν αντιλήφθηκε ποτέ τη ζωή του μακριά από τη συλλογική δράση: άρθρα, εισηγήσεις, παρεμβάσεις κ.ά. Κείμενα που φέρνουν στις σελίδες τους τον απόηχο των συνθηκών μέσα στις οποίες δημιουργήθηκαν: τα στρατοδικεία, τις φυλακές, τις μακρές κομματικές συνεδριάσεις, τις προεκλογικές συγκεντρώσεις. Φέρνουν τη μοναξιά του εγκλεισμού, την οχλαγωγία των κομματικών συνελεύσεων, την ένταση της πολιτικής διαφωνίας, τον αναστοχασμό του γραφείου. Ένα σημαντικό μέρος από αυτά τα κείμενα διασώζει και φέρνει στη δημοσιότητα ο παρών τόμος, καθώς αρκετά είναι ανέκδοτα και άλλα σε δυσπρόσιτα πλέον περιοδικά και εφημερίδες. Στόχος είναι η "εικονογράφηση" της μακράς διανοητικής και πολιτικής διαδρομής του Κώστα Φιλίνη, από τα πρώτα χρόνια της ένταξης του στο ΚΚΕ έως το τέλος της ζωής του.


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ


ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Βαγγέλης Καραμανωλάκης
ΜΙΑ ΑΝΟΡΘΟΔΟΞΗ ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ: Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΚΩΣΤΑ ΦΙΛΙΝΗ
Κατερίνα Λαμπρινού - Γιάννης Μπαλαμπανίδης
Η φυσιογνωμία της ανανέωσης
Ο δύσκολος απογαλακτισμός από το σοβιετικό κέντρο
Μεταφράζοντας τον δυτικό μαρξισμό
Το κράτος, η εξουσία, οι μεταρρυθμίσεις
Νέα κοινωνικά κινήματα: ο άλλος δρόμος προς την ανανέωση
Πέρα από τον κομμουνισμό
Η "διεύρυνση του πεδίου της πάλης"

ΤΑ ΚΕΙΜΕΝΑ
Κώστας Φιλίνης

Ι. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ
Ι.α. Από ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ
1. Ενιαία οργάνωση νεολαίας και μαθητικό κίνημα
2. Τα νιάτα της Αθήνας στο δρόμο της χαράς και της δημιουργίας
3. Να κρατήσουμε τη μαθητική νεολαία μακρυά απ' το φασισμό
4. Απολογία ενώπιον του Στρατοδικείου
5. Έκλεισε ο δρόμος των ειρηνικών εξελίξεων;
Ι.β. ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΣΠΑΣΗ ΤΟΥ '68 ΣΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ
6. Δύο γράμματα των κρατουμένων αγωνιστών της Αίγινας
7. Σκέψεις για την πορεία και τα περαιτέρω καθήκοντα ανανέωσης του κόμματος
8. Μία νέα περίοδος του ΚΚ και της Αριστεράς
9. Το πρόβλημα της "Ενωμένης Αριστεράς"

II. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ
ΙΙ.α. ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΗΣ ΑΡΙΣΤΕΡΑΣ ΚΑΙ ΕΥΡΩΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΣ
1. Το ΚΚΕ εσωτερικού, η κύρια ανανεωτική δύναμη για το παρόν και το μέλλον της ελληνικής Αριστεράς
2. "Εκσυγχρονισμός", "διαρθρωτικές αλλαγές" και επαναστατικός μετασχηματισμός της κοινωνίας
3. Η στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου προς το σοσιαλισμό
4. Διευρυμένη έννοια της πολιτικής και σύγχρονο πολιτικό κόμμα
5. Για ένα νέο κόμμα της ανανεωτικής Αριστεράς
ΙΙ.β. Η ΑΥΤΟΝΟΜΗΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΟΒΙΕΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ
6. Η διεθνής κατάσταση ύστερα από τη σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν
7. Μια απάντηση [στον Λ. Κύρκο]
8. Δεν έχουμε το δικαίωμα να επιτρέψουμε να δολοφονείται η ελπίδα των λαών στο σοσιαλισμό και την ειρήνη

III. ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ
ΙΙΙ.α. ΑΝΑΝΕΩΣΗ ΤΟΥ ΜΑΡΞΙΣΜΟΥ
1. Οι κοινωνικές τάξεις στην Ελλάδα
2. Θεωρητικές τοποθετήσεις και πρακτικές επιλογές στο έργο του Νίκου Πουλαντζά: αντινομία ή συμπληρωματικότητα;
3. Η νέα αντίληψη της ηγεμονίας. Συνέντευξη-συζήτηση του Κώστα Φιλίνη με τον Λουκά Αξελό
4. Παίγνια και πολιτική
ΙΙΙ.β. ΝΕΑ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ΚΙΝΗΜΑΤΑ, ΝΕΟΛΑΙΑ, ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
5. Ελληνική νεολαία και πολιτική
6. Καμιά δύναμη δεν θα μας απομακρύνει από το δρόμο της Ανανέωσης
7. Τα νέα κοινωνικά κινήματα και ο "τρίτος δρόμος" προς το σοσιαλισμό
8. Οι πολιτικές προϋποθέσεις για την πολιτιστική ανάπτυξη

IV. ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΡΩΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟ ΣΤΟΝ ΑΡΙΣΤΕΡΟ ΕΥΡΩΠΑΪΣΜΟ
1. Η ένταξη της χώρας στην Κοινότητα, ευρύτερο πεδίο ταξικής πάλης
2. Η Ελλάδα μπροστά στην πρόκληση του 1992
3. Το αίτημα της δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση
ΚΩΣΤΑΣ ΦΙΛΙΝΗΣ: ΟΡΓΑΝΙΚΟΣ ΔΙΑΝΟΟΥΜΕΝΟΣ
Τάσος Τρίκκας
Η Αλήθεια
Ο ΕΠΟΝίτης
Στη φυλακή
Προστάδιο σύγκρουσης
Το ΚΚΕ εσωτερικού - Ο δημοκρατικός δρόμος
Ο δημοκρατικός δρόμος - Οι διαρθρωτικές αλλαγές
Η ΕΑΔΕ
Η διεύρυνση της πολιτικής - Τα νέα κοινωνικά κινήματα
Η ταυτότητα του ΚΚΕ εσωτερικού