Ερημοποίηση

Περίληψη


Σε μια περίοδο που η προοπτική μιας συνολικής κλιματικής αλλαγής και οι κίνδυνοι ανόδου της θερμοκρασίας και ξήρανσης ορισμένων περιοχών γίνονται συγκεκριμένοι, η διαχείριση των ερημικών περιοχών αποκτά επείγοντα χαρακτήρα. Η ερημοποίηση είναι ένα ιδιαίτερα πολύπλοκο φαινόμενο και, όπως προκύπτει από την ανάγνωση των κειμένων του παρόντος τόμου, υπάρχουν στενοί δεσμοί και πολλαπλές αλληλεπιδράσεις ανάμεσα σε κλιματικούς, γεωδυναμικούς, βιολογικούς και ανθρώπινους παράγοντες που συμβάλλουν στην εκδήλωση του φαινομένου. Αλλά και δύσκολα μπορεί να οριστεί και να καταγραφεί. Για τους τοπικούς πληθυσμούς των γεωργών και κτηνοτρόφων που ζουν στις περιοχές που φθίνουν δημογραφικά, εκφράσεις όπως «ρήμαξε ο τόπος» ή «αγρίεψε το μέρος» υποδηλώνουν την οπτική της τοπικής κοινωνίας, που βιώνει το γεγονός ως κοινωνική απερήμωση και υποχώρηση του τοπικού πολιτισμού απέναντι στην άγρια φύση. Η έκδοση αυτού του τόμου αποτελεί μια συνειδητή επιλογή μονοεπιστημονικών εργασιών. Οι διαφορετικές οπτικές γωνίες στην προσέγγιση της ερημοποίησης, ως τυπικό προϊόν των σχέσεων κοινωνίας και φύσης, προσφέρουν έναν πλούτο απόψεων και εξαναγκάζουν τις επιμέρους αναλύσεις σε ανοίγματα και σε διαρκή αμφισβήτηση. Τα περιλαμβανόμενα στον τόμο κείμενα επιτρέπουν στους αναγνώστες να ανακαλύψουν πού οι αναλύσεις των διαφορετικής επιστημονικής κουλτούρας συγγραφέων διασταυρώνονται και πού διαφοροποιούνται. Σε μια εποχή διαρκούς αμφισβήτησης των επιστημονικών βεβαιοτήτων και της ανόδου του σχετικισμού, η δυνατότητα παράθεσης πολλαπλών και διαφορετικών, αλλά ισοδύναμων μεταξύ τους, ερμηνειών προσφέρει μια νέα δυναμική για τη μελέτη της ερημοποίησης.



Περιεχόμενα

Συντελεστές του τόμου || Πρόλογος || Η ερημοποίηση ως ανθρώπινη απουσία και στειρότητα των τόπων: Μια εισαγωγή σε ένα αμφιλεγόμενο φαινόμενο || Ο ορισμός της ερημοποίησης || Ιστορία και εξέλιξη της ερημοποίησης στη Μεσόγειο και η σύγχρονη πραγματικότητα || Παράγοντες και διεργασίες ερημοποίησης της γης || Κτηνοτροφία και ερημοποίηση || Παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης του ορεινού χώρου || Δυτική Λέσβος: η ασταθής ισορροπία ανάμεσα στην πληθυσμιακή σταθεροποίηση και την υποβάθμιση των εδαφών || Η επίδραση των κοινωνικοοικονομικών παραγόντων και των δημόσιων πολιτικών στην ερημοποίηση: ορισμένα πρώτα αποτελέσματα ποιοτικής έρευνας πεδίου στη δυτική Λέσβο || Η καταπολέμηση της ερημοποίησης από την ΚΑΠ || Η ανάπτυξη της υπαίθρου και η ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης: όψεις της ρητορικής και της εφαρμογής της νέας πολιτικής αγροτικής ανάπτυξης || Η μέθοδος LEADER: ένα χρήσιμο εργαλείο για τη διαχείριση της ερημοποίησης; || Χωρική ανάπτυξη, αγροτικός χώρος και ερημοποίηση || Χωροταξία και ρύθμιση της οικιστικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές στην Ελλάδα: μια αξιολόγηση από τη σκοπιά των προβλημάτων απερήμωσης || Η καταπολέμηση της ερημοποίησης: η διεθνής και η εθνική διάσταση || Χάρτες και εικόνες για τη ερημοποίηση

(Από τον εκδότη)