Φόβοι και ελπίδες στα νεότερα χρόνια

«Οι ιστορικές μελέτες συνήθως δεν συνδέονται άμεσα με την συγκυρία και αυτό είναι αναμενόμενο καθώς ο χρόνος διενέργειας μίας τεκμηριωμένης ιστορικής έρευνας δεν επιτρέπει την ευθεία πρόσδεση στην τρέχουσα επικαιρότητα, ενώ και η ιστορική μελέτη απαιτεί νηφάλια αντιμετώπιση και χρονική απόσταση από το στιγμιαίο ερέθισμα. Από την άλλη, δεν μπορεί να υποστηρίξει κανείς ότι η ιστορία είναι ξεκομμένη από την εκάστοτε πραγματικότητα, καθώς τα ερωτήματα για το παρελθόν διατυπώνονται από ένα παρόν το οποίο σε καμία περίπτωση δεν παραμένει απαράλλακτο. Υπό αυτό το πρίσμα, το παρόν βιβλίο είναι τέκνο της εποχής του, μιας εποχής που σημαδεύτηκε από την οικονομική κρίση των τελευταίων χρόνων.

[…]Τα δεκατρία κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο καλύπτουν μία μακρά χρονική περίοδο από τον 15Ο αιώνα μέχρι την μεταπολίτευση και παρατίθενται βάσει της χρονικής περιόδου στην οποία εστιάζουν. Σε αυτά μοιάζει να κυριαρχούν οι φόβοι –συλλογικοί και προσωπικοί– εις βάρος των ελπίδων. Φόβοι για τα φυσικά φαινόμενα, την ανεξέλεγκτη εξουσία, την πολιτική μεταβολή, τις κοινωνικές αλλαγές, τον πόλεμο, τον θάνατο. Ωστόσο μια προσεκτικότερη ματιά εντοπίζει μια σειρά από ελπίδες που συμβαδίζουν και κάποιες φορές αναιρούν τους φόβους , ελπίδες που μετεξελίσσονται σε φόβους, αλλά και ελπίδες κοινωνικών ομάδων που σε συγκεκριμένες χρονικές περιόδους προκάλεσαν φόβο στην εξουσία. Ακόμα και ο φόβος του θανάτου μοιάζει να τιθασεύεται μέσω της μέριμνας για την καθημερινότητα και της αγωνίας για το μέλλον, της ελπίδας, με άλλα λόγια, για ζωή. Το νήμα όμως που συνδέει τον φόβο και την ελπίδα μοιάζει στις περισσότερες από τις περιπτώσεις που εξετάζονται στις μελέτες του τόμου να είναι ακριβώς η συνύπαρξη ή η εναλλαγή, το εύκολο πέρασμα από το ένα συναίσθημα στο άλλο…».