Granta 2

Αυτό το τεύχος του Granta περιέχει νέες φωνές από την Αφρική, μ' όλες τις διαφορές τους, περιέχει επίσης βιογραφικά κομμάτια και ρεπορτάζ τα οποία αντικατροπτρίζουν το παρελθόν και το παρόν των ανθρώπων της.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου

ΚΡΙΤΙΚΗ



Το «Granta», ένα από τα πλέον έγκριτα βρετανικά λογοτεχνικά περιοδικά, κυκλοφορεί τέσσερις φορές τον χρόνο με ειδικά αφιερώματα και ποικίλη θεματική. Κάθε δεκαετία, επίσης, λειτουργεί και ως «ανιχνευτής χρυσού» και αναλαμβάνει να παρουσιάσει στο κοινό ένα τεύχος ειδικά αφιερωμένο στους κάτω των σαράντα συγγραφείς, με αποσπάσματα από έργα τους που βρίσκονται σε εξέλιξη ή αυτοτελή κείμενα και οι οποίοι, σύμφωνα με τους κριτές, διαθέτουν την «αυθεντικότητα» και τη γενναιότητα να τολμήσουν τη διαφοροποίησή τους από τις επικρατούσες τάσεις, προωθώντας και ανανεώνοντας την πολύπαθη τέχνη της μυθιστοριογραφίας.

Εξετάζοντας προσεκτικά τα δύο τεύχη -ανάμεσα στα οποία μεσολάβησε μία δεκαετία-, το τεύχος του 1993 και αυτό του 2003, βλέπουμε πως ο στόχος έχει επιτευχθεί. Στο τεύχος του 1993 τα κείμενα υπογράφονται από τους άγνωστους σχεδόν, τη συγκεκριμένη περίοδο, αλλά σήμερα από τους πλέον πολυσχολιασμένους σύγχρονους συγγραφείς, όπως τους Αλαν Χόλινγκχερστ, ο οποίος απέσπασε το 2004 το Booker, Καζούο Ισιγκούρο, Λουί ντε Μπερνιέ, Τζανέτ Γουίντερσον κ.ά. Στο συγκεκριμένο τεύχος του 1993, ο τότε επιμελητής Μπιλ Μπάφορντ, μεταξύ των δυσοίωνων προβλέψεών του, που αφορούσαν την τύχη του βρετανικού μυθιστορήματος, μας παρότρυνε: «Παραμερίστε αυτό το τεύχος μόλις το διαβάσετε. Και πάρτε το ξανά το 2003 για να δείτε πώς τα πήγαμε».

Αυτό και κάναμε. Πήραμε το «Granta» του 2003, το οποίο κυκλοφόρησε πρόσφατα και στα ελληνικά σε μια ιδιαίτερα φροντισμένη έκδοση και το οποίο περιλαμβάνει αποσπάσματα από τα έργα είκοσι νέων συγγραφέων -μια πραγματικά αξιέπαινη προσπάθεια, που έχει ως στόχο να μεταφέρει στους Ελληνες αναγνώστες τα σύγχρονα ρεύματα και τις τάσεις της μυθιστοριογραφίας. Ρίχνοντας μόνο μια ματιά στα ονόματα που έχουν ήδη επιλεγεί τρία χρόνια πριν, βλέπουμε πως η προσπάθεια έχει ήδη ευοδωθεί και ανάμεσα στους είκοσι τέσσερις συγγραφείς υπάρχουν τα ονόματα της Μόνικα Αλί, του Χάρι Κουνζού, του Αντριου Ο' Χάγκαν και της Σάρα Γουότερς, η οποία δημοσιεύει ένα κεφάλαιο από το μυθιστόρημά της «Nightwatch», ένα αντιπολεμικό, ερωτικό μυθιστόρημα (φετινό φαβορί για το Booker), έναν ύμνος στην αυταπάρνηση, στην ανιδιοτέλεια και στην αυτοθυσία σε οριακές στιγμές. Ο επιμελητής αυτού του τεύχους σημειώνει πως βασικό κριτήριο της επιλογής είναι «η ενέργεια, η ελευθερία και η θεματική ποικιλία» ενώ η Χίλαρι Μαντέλ, μέλος της επιτροπής, με ένα καίριο σχόλιό της, το οποίο και παραθέτω, επισημαίνει αυτό που δεν πρέπει να λησμονούν οι γράφοντες και οι κρίνοντες: την ανάγκη αποφυγής της κοινοτοπίας, τη σημασία της αυθεντικότητας και του ρόλου του μυθιστορήματος ως μέσου μεταφοράς μιας είδησης ή κάποιου μηνύματος χρήσιμου για τον αναγνώστη: «Αυτή η διαδικασία με έκανε να σκεφτώ τι θέλω από ένα μυθιστόρημα, και αντιλαμβάνομαι ότι ένα από τα πράγματα που θέλω είναι "νέα". Και νομίζω πως και ο αναγνώστης αυτά περιμένει να εισπράξει, έξω από τον στενό κύκλο της δικής του γνώσης και των δικών του ανησυχιών. Τα "νέα" μπορεί να είναι από ξένα μέρη ή από άλλες εποχές μεταφερμένα στο χαρτί. 'Η μπορεί να είναι από άτομα πολύ οικεία, επανεκτιμημένα, επανερμηνευμένα ή μεταμορφωμένα, έτσι ώστε ο αναγνώστης να αναρωτηθεί για τη σημασία τους. Ισως να είναι νέα που δεν μπορεί να αρθρωθούν από αυτούς που δεν μπορούν να μιλήσουν με τη δική τους φωνή (ή από αυτούς που δεν μπορούμε να ακούσουμε). 'Η μπορεί να είναι νέα από τον εσωτερικό κόσμο του συγγραφέα. Αυτό που δεν μπορεί να είναι νέα, για μένα, είναι τα ψεύτικα νέα, όπου στιλιστικά τρικ ντύνουν την έλλειψη περιεχομένου ή όπου η έλλειψη αυθεντικότητας κρύβεται μέσα στο κείμενο...».



ΑΡΓΥΡΩ ΜΑΝΤΟΓΛΟΥ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ - 03/11/2006