Η επανάκαμψη των Βαλκανίων 1991-2001

Η πτώση του υπαρκτού σοσιαλισμού μεταξύ 1989-1991 οδηγεί συγχρόνως στην κατάρρευση της τάξης πραγμάτων που είχε επιβληθεί το 1919 στις Βερσαλλίες. Η Γιουγκοσλαβία διασπάται και το φάσμα της βαλκανιοποίησης επανεμφανίζεται στο ανατολικό άκρο της Ευρώπης.
Σήμερα, οι λαοί των Βαλκανίων αγωνίζονται μέσα σε μια δαιδαλώδη αντίφαση: την επιθυμία να σχηματίσουν ή να ισχυροποιήσουν κράτη-έθνη, χρησιμοποιώντας τον πιο άγριο εθνικισμό, και, συγχρόνως, τη φιλοδοξία να ενταχθούν σε ένα υπερεθνικό σύνολο, την Ευρωπαϊκή Ένωση· από τη Βοσνία, που οι συμφωνίες του Ντέητον τη διαίρεσαν σε δύο ανεξάρτητες και ανταγωνιστικές οντότητες, φέρνοντας αντιμέτωπους τους Σέρβους με τους Κροατο-Μουσουλμάνους, μέχρι το Κόσοβο, όπου ο πόλεμος τελείωσε πρόσφατα, και τη Σερβία, η οποία πέρασε στο μετά τον Μιλόσεβιτς καθεστώς, περνώντας από το Σαντζάκ, έδαφος μοιρασμένο ανάμεσα στη Σερβία και το Μαυροβούνιο, που κατοικείται από μια μη αναγνωρισμένη μουσουλμανική μειονότητα· δε θα παραβλέψουμε τις κοινωνικές συνέπειες της κατάρρευσης του κομμουνισμού, που οδήγησε στην ανάδυση νεόπλουτων, οι οποίοι επιδεικνύουν τον πλούτο τους χωρίς ντροπή, και νεόπτωχων, των οποίων η αστική άνεση, που την κληρονόμησαν από την περίοδο του κομμουνισμού, καλύπτει την ανικανότητα να ανταποκριθούν ακόμη και στις τρέχουσες δαπάνες...
Οι απαισιόδοξοι θα ισχυριστούν ότι αυτά τα τελευταία δέκα χρόνια τροφοδότησαν τα μίση για πολλούς αιώνες ακόμη. Οι αισιόδοξοι μπορούν, αντιθέτως, να ελπίζουν σε μια κάθαρση, δίνοντας στις νέες γενιές να καταλάβουν τον παραλογισμό της επιβολής μιας ταυτότητας διαμέσου της εκμηδένισης του άλλου. Εν αναμονή, πρέπει να κάνουμε τον απολογισμό, τον συνολικό απολογισμό. Σε αυτό φιλοδοξεί να συμβάλει η παρούσα συλλογή.

Κείμενα: Xavier Bougarel, Bosko Budisavljevic, Nathalie Clayer, Franck Debie, Bernard Lory, Mihailo Petrovic, Georges Prevelakis, Nadege Ragaru, Laurence Robin-Hunter, Yves Tomic, Mesut Tufan.

(Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου)