Ιωάννη του Καντακουζηνού Ιστορία

Η ιστορία του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ΄ Καντακουζηνού (1292-1383) είναι ένα πολύτιμο έργο από πολλές απόψεις, καθότι μάς αποκαλύπτει όλα εκείνα τα κρίσιμα γεγονότα που σημάδεψαν την πολιτική ιστορία της βυζαντινής αυτοκρατορίας κατά τον 14ο αιώνα. Η αυτοκρατορία αντιμετώπισε ποικίλους και ισχυρούς εχθρούς, οι οποίοι επέφεραν σημαντικά πλήγματα σε όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής, αλλά και υπέσκαψαν την ίδια την οντότητά της. Σέρβοι, Λατίνοι, Τούρκοι, Καταλανοί, Τουρκομάνοι και άλλοι λαοί, με τις επιδρομές τους, διέλυσαν κυριολεκτικά τον πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό ιστό της αυτοκρατορίας.
Το ιστορικό έργο του Ι. Καντακουζηνού είναι ένα λεπτομερέστατο αφήγημα για τα πεπραγμένα του αυτοκράτορα κατά τα μέσα του 14ου αιώνα, ο οποίος αποπειράται να δικαιολογήσει τις ενέργειές του, να υπερασπιστεί τις επιλογές του αλλά και να αναδείξει εαυτόν ως τον αληθινό πρόμαχο της αίγλης της αυτοκρατορίας των Ρωμαίων και ως τον ακλόνητο υπερασπιστή της Ορθοδοξίας. Είναι ο μοναδικός αυτοκράτορας της ανατολικής Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας που συνέγραψε τα απομνημονεύματά του. Πρόκειται για το απόλυτο πρότυπο του φωτισμένου ηγεμόνα, ενός ανθρώπου που αφιέρωσε θυσιαστικά την ζωή του για το κοινό καλό και το γενικό συμφέρον της αυτοκρατορίας, της οποίας εκλήθη να αναλάβει τα ηνία σε μια κρίσιμη και ακραία περίοδο για την ίδια την υπόστασή της. Διαβάζοντας το κείμενό του απολαμβάνουμε μια ζωντανή και εναργή αφήγηση ιστορικών γεγονότων από ένα έμφωτο πνευματικό άνθρωπο και ένα χριστιανικώτατο ηγεμόνα, του οποίου η πνευματική αγχίνοια και η ολόθερμη πίστη στον Θεό ήταν τα πιο ισχυρά όπλα του στην πάλη του με τα «του αιώνος τούτου».