Ιστορία, μια καλή τέχνη

"Είναι παιδιά πολλών ανθρώπων τα λόγια μας", αλλά όχι μόνον τα λόγια μας. Είναι και τα έργα μας. Ο τόμος αυτός έχει στο κέντρο του έναν σημαντικό άνθρωπο, έναν διακεκριμένο κοινωνικό επιστήμονα: τον καθηγητή Γ. Β. Δερτιλή. Μεταφορικά θα μπορούσαμε να αναπαραστήσουμε τον τόμο με μία κλεψύδρα. Επιχειρεί να αναδείξει τα λόγια και τα έργα που επηρέασαν τον τιμώμενο. Κυρίως όμως επιχειρεί να αναδείξει με λόγια και με έργα τους τρόπους με τους οποίους εκείνος επέδρασε και επιδρά πάνω στην ιστορική σκέψη της εποχής του.
Οι αφιερωματικές μελέτες που συγκεντρώθηκαν καλύπτουν ένα εκτενές φάσμα των επιστημονικών αναζητήσεων του τιμώμενου. Με αφετηρίες τον δικό του ευρύ κύκλο ενδιαφερόντων και το πολυσχιδές έργο του, οι συντελεστές του τόμου επιχειρούν να "συνομιλήσουν" μαζί του και να αναδείξουν όψεις της μεγάλης συμβολής του στην επιστήμη της Ιστορίας, αυτής της "καλής τέχνης" όπως ο ίδιος την έχει αποκαλέσει.
Ανεξάρτητα από τη μορφή που πήρε κατά το παρελθόν η συνεργασία όλων των συντελεστών του τόμου με τον Γ. Β. Δερτιλή, κοινή συνισταμένη αποτελεί το "ευ ζην", αυτό που οι συνοδοιπόροι, συνεργάτες και μαθητές κερδίζουν από τους δασκάλους τους. Ο Γ. Β. Δερτιλής ανήκει στην χορεία των δασκάλων που έχουν προσφέρει όχι μόνο την επιστημονική γνώση αλλά και εκείνο το ήθος που πηγάζει από την ουσιαστική γνώση των ανθρώπων και των ανθρώπινων πραγμάτων. Με εγκυρότητα, με κριτική προσέγγιση των πηγών και συνδυάζοντας τη λεπτή, ενίοτε καβαφική στις ρίζες της, ειρωνεία, ο Γ. Β. Δερτιλής έχει συμβάλει στην καλλιέργεια της εθνικής αυτογνωσίας ως ιστορικός αλλά και ως πολίτης. Αυτός ο τόμος δεν του χαρίζεται, του οφείλεται.